首页 古诗词 武侯庙

武侯庙

元代 / 赵伯光

十五年前花月底,相从曾赋赏花诗。今看花月浑相似,安得情怀似往时。
铁瓮城高,蒜山渡阔,干云十二层楼。开尊待月,掩箔披风,依然灯火扬州。绮陌南头,记歌名宛转,乡号温柔。曲槛俯清流。想花阴,谁系兰舟?念凄绝秦弦,感深荆赋,相望几许凝愁。勤勤裁尺素,奈双鱼难渡瓜洲。晓鉴堪羞,潘鬓点、吴霜渐稠。幸于飞、鸳鸯未老,不应同是悲秋。
臣窃惟事势,可为痛哭者一,可为流涕者二,可为长太息者六,若其它背理而伤道者,难遍以疏举。进言者皆曰天下已安已治矣,臣独以为未也。曰安且治者,非愚则谀,皆非事实知治乱之体者也。夫抱火厝之积薪之下而寝其上,火未及燃,因谓之安,方今之势,何以异此!本末舛逆,首尾衡决,国制抢攘,非甚有纪,胡可谓治!陛下何不一令臣得熟数之于前,因陈治安之策,试详择焉!夫射猎之娱,与安危之机孰急?使为治劳智虑,苦身体,乏钟鼓之乐,勿为可也。乐与今同,而加之诸侯轨道,兵革不动,民保首领,匈叙宾服,四荒乡风,百姓素朴,狱讼衰息。大数既得,则天下顺治,海内之气,清和咸理,生为明帝,没为明神,名誉之美,垂于无穷。《礼》祖有功而宗有德,使顾成之庙称为太宗,上配太祖,与汉亡极。建久安之势,成长治之业,以承祖庙,以奉六亲,至孝也;以幸天下,以育群生,至仁也;立经陈纪,轻重同得,后可以为万世法程,虽有愚幼不肖之嗣,犹得蒙业而安,至明也。以陛下之明达,因使少知治体者得佐下风,致此非难也。其具可素陈于前,愿幸无忽。臣谨稽之天地,验之往古,按之当今之务,日夜念此至孰也,虽使禹舜复生,为陛下计,亡以易此。夫树国固,必相疑之势也,下数被其殃,上数爽其忧,甚非所以安上而全下也。今或亲弟谋为东帝,亲兄之子西乡而击,今吴又见告矣。天子春秋鼎盛,行义未过,德泽有加焉,犹尚如是,况莫大诸侯权力且十此者乎!然而天下少安,何也?大国之王幼弱未壮,汉之所置傅相方握其事。数年之后,诸侯之王大抵皆冠,血气方刚,汉之傅相称病而赐罢,彼自丞尉以上徧置私人,如此,有异淮南、济北之为邪?此时而欲为治安,虽尧舜不治。黄帝曰:“日中必熭,操刀必割。”今令此道顺,而全安甚易;不肯早为,已乃堕骨肉之属而抗刭之,岂有异秦之季世乎!夫以天子之位,乘今之时,因天之助,尚惮以危为安,以乱为治,假设陛下居齐桓之处,将不合诸侯而匡天下乎?臣又以知陛下有所必不能矣。假设天下如曩时,淮阴侯尚王楚,黥布王淮南,彭越王梁,韩信王韩,张敖王赵,贯高为相,卢绾王燕,陈狶在代,令此六七公者皆亡恙,当是时而陛下即天子位,能自安乎?臣有以知陛下之不能也。天下肴乱,高皇帝与诸公倂起,非有仄室之势以豫席之也。诸公幸者乃为中涓,其次仅得舍人,材之不逮至远也。高皇帝以明圣威武即天子位,割膏腴之地以王诸公,多者百余城,少者乃三四十县,德至渥也,然其后十年之间,反者九起。陛下之与诸公,非亲角材而臣之也,又非身封王之也,自高皇帝不能以是一岁为安,故臣知陛下之不能也。然尚有可诿者,曰疏。臣请试言其亲者。假令悼惠王王齐,元王王楚,中子王赵,幽王王淮阳,共王王梁,灵王王燕,厉王王淮南,六七贵人皆亡恙,当是时陛下即位,能为治乎?臣又知陛下之不能也。若此诸王,虽名为臣,实皆有布衣昆弟之心,虑无不帝制而天子自为者。擅爵人,赦死罪,甚者或戴黄屋,汉法令非行也。虽行不轨如厉王者,令之不肯听,召之安可致乎!幸而来至,法安可得加!动一亲戚,天下圜视而起,陛下之臣虽有悍如冯敬者,适启其口,匕首已陷其胸矣。陛下虽贤,谁与领此?故疏者必危,亲者必乱,已然之效也。其异姓负强而动者,汉已幸胜之矣,又不易其所以然。同姓袭是迹而动,既有徵矣,其势尽又复然。殃祸之变未知所移,明帝处之尚不能以安,后世将如之何!屠牛坦一朝解十二牛,而芒刃不顿者,所排击剥割,皆众理解也。至于髋髀之所,非斤则斧。夫仁义恩厚,人主之芒刃也;权势法制,人主之斤斧也。今诸侯王皆众髋髀也,释斤斧之用,而欲婴以芒刃,臣以为不缺则折。胡不用之淮南、济北?势不可也。臣窃迹前事,大抵强者先反,淮阴王楚最强,则最先反;韩信倚胡,则又反;贯高因赵资,则又反;陈狶兵精,则又反;彭越用梁,则又反;黥布用淮南,则又反;卢绾最弱,最后反。长沙乃在二万五千户耳,功少而最完,势疏而最忠,非独性异人也,亦形势然也。曩令樊、郦、绛、灌据数十城而王,今虽以残亡可也;令信、越之伦列为彻侯而居,虽至今存可也。然则天下之大计可知已。欲诸王之皆忠附,则莫若令如长沙王,欲臣子之勿菹醢,则莫若令如樊郦等;欲天下之治安,莫若众建诸侯而少其力。力少则易使以义,国小则亡邪心。令海内之势如身之使臂,臂之使指,莫不制从。诸侯之君不敢有异心,辐凑并进而归命天子,虽在细民,且知其安,故天下咸知陛下之明。割地定制,令齐、赵、楚各为若干国,使悼惠王、幽王、元王之子孙毕以次各受祖之分地,地尽而止,及燕、梁它国皆然。其分地众而子孙少者,建以为国,空而置之,须其子孙生者,举使君之。诸侯之地其削颇入汉者,为徙其侯国,及封其子孙也,所以数偿之;一寸之地,一人之众,天子亡所利焉,诚以定治而已,故天下咸知陛下之廉。地制壹定,宗室子孙莫虑不王,下无倍畔之心,上无诛伐之志,故天下咸知陛下之仁。法立而不犯,令行而不逆,贯高、利几之谋不生,柴奇、开章不计不萌,细民乡善,大臣致顺,故天下咸知陛下之义。卧赤子天下之上而安,植遗腹,朝委裘,而天下不乱。当时大治,后世诵圣。壹动而五业附,陛下谁惮而久不为此?天下之势方病大瘇。一胫之大几如要,一指之大几如股,平居不可屈信,一二指搐,身虑亡聊。失今不治,必为锢疾,后虽有扁鹊,不能为已。病非徒瘇也,又苦跖戾。元王之子,帝之从弟也,今之王者,从弟之子也。惠王之子,亲兄子也;今之王者,兄子之子也。亲者或亡分地以安天下,疏者或制大权以逼天子,臣故曰非徒病瘇也,又苦跖戾。可痛哭者,此病是也。天下之势方倒县。凡天子者,天下之首,何也?上也。蛮夷者,天下之足,何也?下也。今匈奴嫚娒侵掠,至不敬也,为天下患,至亡已也,而汉岁金絮采缯以奉之。夷狄征令,是主上之操也;天子共贡,是臣下之礼也。足反居上,首顾居下,倒县如此,莫之能解,犹为国有人乎?非亶倒县而已,又类辟,且病痱。夫辟者一面病,痱者一方痛。今西边北边之郡,虽有长爵不轻得复,五尺以上不轻得息,斥候望烽燧不得卧,将吏被介胄而睡,臣故曰一方病矣。医能治之,而上不使,可为流涕者此也。陛下何忍以帝皇之号为戎人诸侯,势既卑辱,而祸不息,长此安穷!进谋者率以为是,固不可解也,亡具甚矣。臣窃料匈奴之众不过汉一大县,以天下之大困于一县之众,甚为执事者羞之。陛下何不试以臣为属国之官以主匈奴?行臣之计,请必系单于之颈而制其命,伏中行说而笞其背,举匈奴之众唯上之令。今不猎勐敌而猎田彘,不搏反寇而搏畜菟,玩细娱而不图大患,非所以为安也。德可远施,威可远加,而直数百里外威令不信,可为流涕者此也。今民卖僮者,为之绣衣丝履偏诸缘,内之闲中,是古天子后服,所以庙而不宴者也,而庶人得以衣婢妾。白縠之表,薄纨之里, 以偏诸,美者黼绣,是古天子之服,今富人大贾嘉会召客者以被墙。古者以奉一帝一后而节适,今庶人屋壁得为帝服,倡优下贱得为后饰,然而天下不屈者,殆未有也。且帝之身自衣皁绨,而富民墙屋被文绣;天子之后以缘其领,庶人孽妾缘其履:此臣所谓舛也。夫百人作之不能衣一人,欲天下亡寒,胡可得也?一人耕之,十人聚而食之,欲天下亡饥,不可得也。饥寒切于民之肌肤,欲其亡为奸邪,不可得也。国已屈矣,盗贼直须时耳,然而献计者曰“毋动”,为大耳。夫俗至大不敬也,至亡等也,至冒上也,进计者犹曰“毋为”,可为长太息者此也。商君遗礼义,弃仁恩,并心于进取。行之二岁,秦俗日败。故秦人家富子壮则出分,家贫子壮则出赘。借父耰鉏,虑有德色;母取箕帚,立而谇语。抱哺其于,与公并倨;妇姑不相说,则反唇而相稽。其慈子耆利,不同禽兽者亡几耳。然并心而赴时犹曰蹶六国,兼天下。功成求得矣,终不知反廉愧之节,仁义之厚。信并兼之法,遂进取之业,天下大败,众掩寡,智欺愚,勇威怯,壮陵衰,其乱至矣,是以大贤起之,威震海内,德从天下。曩之为秦者,今转而为汉矣。然其遗风余俗,犹尚未改。今世以侈靡相竞,而上亡制度,弃礼谊,捐廉耻日甚,可谓月异而岁不同矣。逐利不耳,虑非顾行也,今其甚者杀父兄矣。盗者剟寝户之帘,搴两庙之器,白昼大都之中剽吏而夺之金。矫伪者出几十万石粟,赋六百余万钱,乘传而行郡国,此其亡行义之尤至者也。而大臣特以簿书不报,期会之间,以为大故。至于俗流失,世坏败,因恬而不知怪,虑不动于耳目,以为是适然耳。夫移风易俗,使天下回心而乡道,类非俗吏之所能为也。俗吏之所务,在于刀笔筐箧,而不知大体。陛下又不自忧,窃为陛下惜之。夫立君臣,等上下,使父子有礼,六亲有纪,此非天之所为,人之所设也。夫人之所设,不为不立,不植则僵,不修则坏。《管子》曰:“礼义廉耻,是谓四维;四维不张,国乃灭亡。”使管子愚人也则可,管子而少知治体,则是岂可不为寒心哉!秦灭四维而不张,故君臣乖乱,六亲殃戮,奸人并起,万民离叛,凡十三岁,而社稷为虚。今四维犹未备也,故奸人几幸,而众心疑惑。岂如今定经制,令君君臣臣,上下有差,父子六亲各得其宜,奸人亡所几幸,而群臣众信,是不疑惑!此业一定,世世常安,而后有所持循矣。若夫经制不定,是犹度江河亡维楫,中流而遇风波,舩必覆矣。可为长太息者此也。夏为天子,十有余世,而殷受之。殷为天子,二十余世,而周受之。周为天子,三十余世,而秦受之。秦为天子,二世而亡。人性不甚相远也,何三代之君有道之长,而秦无道之暴也?其故可知也。古之王者,太子乃生,固举以礼,使士负之,有司齐肃端冕,见之南郊,见于天也。过阙则下,过庙则趋,孝子之道也。故自为赤子而教固已行矣。昔者成王幼在襁抱之中,召公为太保,周公为太傅,太公为太师。保,保其身体;傅,传之德义;师,道之教训:此三公之职也。于是为置三少,皆上大夫也,曰少保、少傅、少师,是与太子宴者也。故乃孩子提有识,三公、三少固明孝仁礼义以道习之,逐去邪人,不使见恶行。于是皆选天下之端士孝悌博闻有道术者以卫翼之,使与太子居处出入。故太子乃生而见正事,闻正言,行正道,左右前后皆正人也。夫习与正人居之,不能毋正,犹生长于齐不能不齐言也;习与不正人居之,不能毋不正,犹生长于楚之地不能不楚言也。故择其所耆,必先受业,乃得尝之;择其所乐,必先有习,乃得为之。孔子曰:“少成若天性,习贯如自然。”及太子少长,知妃色,则入于学。学者,所学之官也。《学礼》曰:“帝入东学,上亲而贵仁,则亲疏有序而恩相及矣;帝入南学,上齿而贵信,则长幼有差而民不诬矣;帝入西学,上贤而贵德,则圣智在位而功不遗矣;帝入北学,上贵而尊爵,则贵贱有等而下不 矣;帝入太学,承师问道,退习而考于太傅,太傅罚其不则而匡其不及,则德智长而治道得矣。此五学者既成于上,则百姓黎民化辑于下矣。”及太于既冠成人,免于保傅之严,则有记过之史,彻膳之宰,进善之旌,诽谤之木,敢谏之鼓。瞽史诵诗,工诵箴谏,大夫进谋,士传民语。习与智长,故切而不媿;化与心成,故中道若性。三代之礼:春朝朝日,秋暮夕月,所以明有敬也;春秋入学,坐国老,执酱而亲馈之,所以明有孝也;行以鸾和,步中《采齐》,趣中《肆夏》,所以明有度也;其于禽兽,见其生不食其死,闻其声不食其肉,故远庖厨,所以长恩,且明有仁也。夫三代之所以长久者,以其辅翼太子有此具也。及秦而不然。其俗固非贵辞让也,所上者告讦也;固非贵礼义也,所上者刑罚也。使赵高傅胡亥而教之狱,所习者非斩劓人,则夷人之三族也。故胡亥今日即位而明日射人,忠谏者谓之诽谤,深计者谓之妖言,其视杀人若艾草菅然。岂惟胡亥之性恶哉?彼其所以道之者非其理故也。鄙谚曰:“不习为吏,视已成事。”又曰:“前车覆,后车诫。”夫三代之所以长久者,其已事可知也;然而不能从者,是不法圣智也。秦世之所以亟绝者,其辙迹可见也;然而不避,是后车又将覆也。夫存亡之变,治乱之机,其要在是矣。天下之命,县于太子;太子之善,在于早谕教与选左右。夫心未滥而先谕教,则化易成也;开于道术智谊之指,则教之力也。若其服习积贯,则左右而已。夫胡、粤之人,生而同声,耆欲不异,及其长而成俗,累数译而不能相通,行者有虽死而不相为者,则教习然也。臣故曰选左右早谕教最急。夫教得而左右正,则太子正矣,太子正而天下定矣。《书》曰:“一人有庆,兆民赖之。”此时务也。凡人之智,能见已然,不能见将然。夫礼者禁于将然之前,而法者禁于己然之后,是故法之所用易见,而礼之所为生难知也。若夫庆赏以劝善,刑罚以惩恶,先王执此之政,坚如金石,行此之令,信如四时,据此之公,无私如天地耳,岂顾不用哉?然而曰礼云礼云者,贵绝恶于未萌,而起教于微眇,使民日迁善远罪而不自知也。孔于曰:“听讼,吾犹人也,必也使毋讼乎!”为人主计者,莫如先审取舍,取舍之极定于内,而安危之萌应于外矣。安者非一日而安也,危者非一日而危也,皆以积渐然,不可不察也。人主之所积,在其取舍,以礼义治之者,积礼义;以刑罚治之者,积刑罚。刑罚积而民怨背,札义积而民和亲。故世主欲民之善同,而所以使民善者或异。或道之以德教,或殴之以法令。道之以德教者,德教洽而民气乐;殴之以法令者,法令极而民风哀。哀乐之感,祸福之应也。秦王之欲尊宗庙而安子孙,与汤武同,然而汤武广大其德行,六七百岁而弗失,秦王治天下,十余岁则大败。此亡它故矣,汤武之定取舍审而秦王之定取舍不审矣。夫天下,大器也。今人之置器,置诸安处则安,置诸危处则危。天下之情与器亡以异,在天子之所置之。汤武置天下于仁义礼乐,而德泽洽,禽兽草木广裕,德被蛮貊四夷,累子孙数十世,此天下所共闻也。秦王置天下于法令刑罚,德泽亡一有,而怨毒盈于世,下憎恶之如仇,祸几及身,子孙诛绝,此天下之所共见也。是非其明效大验邪!人之言曰:“听言之道,必以其事观之,则言者莫敢妄言。”今或言礼谊之不如法令,教化之不如刑罚,人主胡不引殷、周、秦事以观之也?人主之尊譬如堂,群臣如陛,众庶如地。故陛九级上,廉远地,则堂高;陛亡级,廉近地,则堂卑。高者难攀,卑者易陵,理势然也。故古者圣王制为等列,内有公卿大夫士,外有公侯伯子男,然后有官师小吏,延及庶人,等级分明,而天子加焉,故其尊不可及也。里谚曰:“欲投鼠而忌器。”此善谕也。鼠近于器,尚惮不投,恐伤其器,况于贵臣之近主乎!廉耻节礼以治君子,故有赐死而亡戮辱。是以黥劓之罪不及太夫,以其离主上不远也,礼不敢齿君之路马,蹴其刍者有罚;见君之几杖则起,遭君之乘车则下,入正门则趋;君之宠臣虽或有过,刑戮之罪不加其身者,尊君之故也。此所以为主上豫远不敬也,所以体貌大臣而厉其节也。今自王侯三公之贵,皆天子之所改容而礼之也,古天子之所谓伯父、伯舅也,而令与众庶同黥劓 刖笞 弃市之法,然则堂不亡陛乎?被戮辱者不泰迫乎?廉耻不行,大臣无乃握重权,大官而有徒隶亡耻之心乎?夫望夷之事,二世见当以重法者,投鼠而不忌器之习也。臣闻之,履虽鲜不加于枕,冠虽敝不以苴履。夫尝已在贵宠之位,天子改容而体貌之矣,吏民尝俯伏以敬畏之矣,今而有过,帝令废之可也,退之可也,赐之死可也,灭之可也;若夫束缚之,系緤之,输之司寇,编之徒官,司寇小吏詈骂而榜笞之,殆非所以令众庶见也。夫卑贱者习知尊贵者之一旦,吾亦乃可以加此也,非所以习天下也,非尊尊贵贵之化也。夫天子之所尝敬,众庶之所尝宠,死而死耳,贱人安宜得如此而顿辱之哉!豫让事中行之君,智伯伐而灭之,移事智伯。及赵灭智伯,豫让衅面吞炭,必报襄子,五起而不中。人问豫子,豫子曰:“中行众人畜我,我故众人事之;智伯国士遇我,我故国士报之。”故此一豫让也,反君事仇,行若狗彘,已而抗节致忠,行出乎列士,人主使然也。故主上遇其大臣如遇犬马,彼将犬马自为也;如遇官徒,彼将官徒自为也。顽顿亡耻, 诟亡节,廉耻不立,且不自好,苟若而可,故见利则逝,见便则夺。主上有败,则因而挺之矣;主上有患,则吾苟免而已,立而观之耳;有便吾身者,则欺卖而利之耳。人主将何便于此?群下至众,而主上至少也,所托财器职业者粹于群下也。俱亡耻,俱苟妄,则主上最病。故古者礼不及庶人,刑不至大夫,所以厉宠臣之节也。古者大臣有坐不廉而废者,不谓不廉,曰“簠簋不饰”;坐污秽淫乱男女亡别者,不曰污秽,曰“帷薄不修”,坐罢软不胜任者,不谓罢软,曰“下官不职”。故贵大臣定有其罪矣,犹未斥然正以唿之也,尚迁就而为之讳也。故其在大谴大何之域者,闻谴何则白冠 缨,盘水加剑,造请室而请罪耳,上不执缚系引而行也。其有中罪者,闻命而自弛,上不使人颈 而加也。其有大罪者,闻命则北面再拜,跌而自裁,上不使捽抑而刑之也,曰:“子大夫自有过耳!吾遇子有礼矣。”遇之有礼,故群臣自憙;婴以廉耻,故人矜节行。上设廉礼义以遇其臣,而臣不以节行报其上者,则非人类也。故化成俗定,则为人臣者主耳忘身,国耳忘家,公耳忘私,利不苟就,害不苟去,唯义所在。上之化也,故父兄之臣诚死宗庙,法度之臣诚死社稷,辅翼之臣诚死君上,守圄扞敌之臣诚死城郭封疆。故曰圣人有金城者,比物此志也。彼且为我死,故吾得与之俱生;彼且为我亡,故吾得与之俱存;夫将为我危,故吾得与之皆安。顾行而忘利,守节而仗义,故可以托不御之权,可以寄六尺之孤。此厉廉耻行礼谊之所致也,主上何丧焉!此之不为,而顾彼之久行,故曰可为长太息者此也。
蚤是伤春梦雨天,可堪芳草更芊芊。内官初赐清明火,上相闲分白打钱。紫陌乱嘶红叱拨,绿杨高映画秋千。游人记得承平事,暗喜风光似昔年。
酌醴具举,工歌载扬。神歆六律,恩降百祥。"
采药逢三秀,餐霞卧九霄。参同如有旨,金鼎待君烧。"
男儿何不带吴钩,收取关山五十州。请君暂上凌烟阁,若个书生万户侯?
衙斋卧听萧萧竹,疑是民间疾苦声。些小吾曹州县吏,一枝一叶总关情。
飞雪过江来,船在赤栏桥侧。惹报布帆无恙,着两行亲札。 从今日日在南楼,鬓自此时白。一咏一觞谁共,负平生书册。
"且维轻舸更迟迟,别酒重倾惜解携。浩浪侵愁光荡漾,
酒旗相望大堤头,堤下连樯堤上楼。日暮行人争渡急,桨声幽轧满中流。江南江北望烟波,入夜行人相应歌。《桃叶》传情《竹枝》怨,水流无限月明多。
有秦客问于东野主人曰:「闻之前论曰:『治世之音安以乐,亡国之音哀以思。』夫治乱在政,而音声应之;故哀思之情,表于金石;安乐之象,形于管弦也。又仲尼闻韶,识虞舜之德;季札听弦,知众国之风。斯已然之事,先贤所不疑也。今子独以为声无哀乐,其理何居?若有嘉讯,今请闻其说。」主人应之曰:「斯义久滞,莫肯拯救,故令历世滥于名实。今蒙启导,将言其一隅焉。夫天地合德,万物贵生,寒暑代往,五行以成。故章为五色,发为五音;音声之作,其犹臭味在于天地之间。其善与不善,虽遭遇浊乱,其体自若而不变也。岂以爱憎易操、哀乐改度哉?及宫商集比,声音克谐,此人心至愿,情欲之所锺。故人知情不可恣,欲不可极故,因其所用,每为之节,使哀不至伤,乐不至淫,斯其大较也。然『乐云乐云,锺鼓云乎哉?哀云哀云,哭泣云乎哉?因兹而言,玉帛非礼敬之实,歌舞非悲哀之主也。何以明之?夫殊方异俗,歌哭不同。使错而用之,或闻哭而欢,或听歌而戚,然而哀乐之情均也。今用均同之情,案,「戚」本作「感」,又脱同字,依《世说·文学篇》注改补。)而发万殊之声,斯非音声之无常哉?然声音和比,感人之最深者也。劳者歌其事,乐者舞其功。夫内有悲痛之心,则激切哀言。言比成诗,声比成音。杂而咏之,聚而听之,心动于和声,情感于苦言。嗟叹未绝,而泣涕流涟矣。夫哀心藏于苦心内,遇和声而后发。和声无象,而哀心有主。夫以有主之哀心,因乎无象之和声,其所觉悟,唯哀而已。岂复知『吹万不同,而使其自已』哉。风俗之流,遂成其政;是故国史明政教之得失,审国风之盛衰,吟咏情性以讽其上,故曰『亡国之音哀以思』也。 夫喜、怒、哀、乐、爱、憎、惭、惧,凡此八者,生民所以接物传情,区别有属,而不可溢者也。夫味以甘苦为称,今以甲贤而心爱,以乙愚而情憎,则爱憎宜属我,而贤愚宜属彼也。可以我爱而谓之爱人,我憎而谓之憎人,所喜则谓之喜味,所怒而谓之怒味哉?由此言之,则外内殊用,彼我异名。声音自当以善恶为主,则无关于哀乐;哀乐自当以情感,则无系于声音。名实俱去,则尽然可见矣。且季子在鲁,采《诗》观礼,以别《风》、《雅》,岂徒任声以决臧否哉?又仲尼闻《韶》,叹其一致,是以咨嗟,何必因声以知虞舜之德,然后叹美邪?今粗明其一端,亦可思过半矣。」秦客难曰:「八方异俗,歌哭万殊,然其哀乐之情,不得不见也。夫心动于中,而声出于心。虽托之于他音,寄之于余声,善听察者,要自觉之不使得过也。昔伯牙理琴而锺子知其所志;隶人击磬而子产识其心哀;鲁人晨哭而颜渊审其生离。夫数子者,岂复假智于常音,借验于曲度哉?心戚者则形为之动,情悲者则声为之哀。此自然相应,不可得逃,唯神明者能精之耳。夫能者不以声众为难,不能者不以声寡为易。今不可以未遇善听,而谓之声无可察之理;见方俗之多变,而谓声音无哀乐也。」又云:「贤不宜言爱,愚不宜言憎。然则有贤然后爱生,有愚然后憎成,但不当共其名耳。哀乐之作,亦有由而然。此为声使我哀,音使我乐也。苟哀乐由声,更为有实,何得名实俱去邪?」又云:「季子采《诗》观礼,以别《风》、《雅》;仲尼叹《韶》音之一致,是以咨嗟。是何言欤?且师襄奏操,而仲尼睹文王之容;师涓进曲,而子野识亡国之音。宁复讲诗而后下言,习礼然后立评哉?斯皆神妙独见,不待留闻积日,而已综其吉凶矣;是以前史以为美谈。今子以区区之近知,齐所见而为限,无乃诬前贤之识微,负夫子之妙察邪?」主人答曰:「难云:虽歌哭万殊,善听察者要自觉之,不假智于常音,不借验于曲度,锺子之徒云云是也。此为心悲者,虽谈笑鼓舞,情欢者,虽拊膺咨嗟,犹不能御外形以自匿,诳察者于疑似也。以为就令声音之无常,犹谓当有哀乐耳。又曰:「季子听声,以知众国之风;师襄奏操,而仲尼睹文王之容。案如所云,此为文王之功德,与风俗之盛衰,皆可象之于声音:声之轻重,可移于后世;襄涓之巧,能得之于将来。若然者,三皇五帝,可不绝于今日,何独数事哉?若此果然也。则文王之操有常度,韶武之音有定数,不可杂以他变,操以余声也。则向所谓声音之无常,锺子之触类,于是乎踬矣。若音声无常,锺子触类,其果然邪?则仲尼之识微,季札之善听,固亦诬矣。此皆俗儒妄记,欲神其事而追为耳,欲令天下惑声音之道,不言理以尽此,而推使神妙难知,恨不遇奇听于当时,慕古人而自叹,斯所□大罔后生也。夫推类辨物,当先求之自然之理;理已定,然后借古义以明之耳。今未得之于心,而多恃前言以为谈证,自此以往,恐巧历不能纪。」「又难云:「哀乐之作,犹爱憎之由贤愚,此为声使我哀而音使我乐;苟哀乐由声,更为有实矣。夫五色有好丑丑,五声有善恶,此物之自然也。至于爱与不爱,喜与不喜,人情之变,统物之理,唯止于此;然皆无豫于内,待物而成耳。至夫哀乐自以事会,先遘于心,但因和声以自显发。故前论已明其无常,今复假此谈以正名号耳。不为哀乐发于声音,如爱憎之生于贤愚也。然和声之感人心,亦犹酒醴之发人情也。酒以甘苦为主,而醉者以喜怒为用。其见欢戚为声发,而谓声有哀乐,不可见喜怒为酒使,而谓酒有喜怒之理也。」秦客难曰:「夫观气采色,天下之通用也。心变于内而色应于外,较然可见,故吾子不疑。夫声音,气之激者也。心应感而动,声从变而发。心有盛衰,声亦隆杀。同见役于一身,何独于声便当疑邪!夫喜怒章于色诊,哀乐亦宜形于声音。声音自当有哀乐,但暗者不能识之。至锺子之徒,虽遭无常之声,则颖然独见矣,今蒙瞽面墙而不悟,离娄昭秋毫于百寻,以此言之,则明暗殊能矣。不可守咫尺之度,而疑离娄之察;执中痛之听,而猜锺子之聪;皆谓古人为妄记也。」主人答曰:「难云:心应感而动,声从变而发,心有盛衰,声亦降杀,哀乐之情,必形于声音,锺子之徒,虽遭无常之声,则颖然独见矣。必若所言,则浊质之饱,首阳之饥,卞和之冤,伯奇之悲,相如之含怒,不占之怖祗,千变百态,使各发一咏之歌,同启数弹之微,则锺子之徒,各审其情矣。尔为听声者不以寡众易思,察情者不以大小为异,同出一身者,期于识之也。设使从下,则子野之徒,亦当复操律鸣管,以考其音,知南风之盛衰,别雅、郑之淫正也?夫食辛之与甚噱,薰目之与哀泣,同用出泪,使狄牙尝之,必不言乐泪甜而哀泪苦,斯可知矣。何者?肌液肉汗,?笮便出,无主于哀乐,犹?酒之囊漉,虽笮具不同,而酒味不变也。声俱一体之所出,何独当含哀乐之理也?且夫《咸池》、《六茎》,《大章》、《韶夏》,此先王之至乐,所以动天地、感鬼神。今必云声音莫不象其体而传其心,此必为至乐不可托之于瞽史,必须圣人理其弦管,尔乃雅音得全也。舜命夔「击石拊石,八音克谐,神人以和。」以此言之,至乐虽待圣人而作,不必圣人自执也。何者?音声有自然之和,而无系于人情。克谐之音,成于金石;至和之声,得于管弦也。夫纤毫自有形可察,故离瞽以明暗异功耳。若乃以水济水,孰异之哉?」秦客难曰:「虽众喻有隐,足招攻难,然其大理,当有所就。若葛卢闻牛鸣,知其三子为牺;师旷吹律,知南风不竞,楚师必败;羊舌母听闻儿啼,而审其丧家。凡此数事,皆效于上世,是以咸见录载。推此而言,则盛衰吉凶,莫不存乎声音矣。今若复谓之诬罔,则前言往记,皆为弃物,无用之也。以言通论,未之或安。若能明斯所以,显其所由,设二论俱济,愿重闻之。」主人答曰:「吾谓能反三隅者,得意而忘言,是以前论略而未详。今复烦循环之难,敢不自一竭邪?夫鲁牛能知牺历之丧生,哀三子之不存,含悲经年,诉怨葛卢;此为心与人同,异于兽形耳。此又吾之所疑也。且牛非人类,无道相通,若谓鸣兽皆能有言,葛卢受性独晓之,此为称其语而论其事,犹译传异言耳,不为考声音而知其情,则非所以为难也。若谓知者为当触物而达,无所不知,今且先议其所易者。请问:圣人卒人胡域,当知其所言否乎?难者必曰知之。知之之理何以明之?愿借子之难以立鉴识之域。或当与关接识其言邪?将吹律鸣管校其音邪?观气采色和其心邪?此为知心自由气色,虽自不言,犹将知之,知之之道,可不待言也。若吹律校音以知其心,假令心志于马而误言鹿,察者固当由鹿以知马也。此为心不系于所言,言或不足以证心也。若当关接而知言,此为孺子学言于所师,然后知之,则何贵于聪明哉?夫言,非自然一定之物,五方殊俗,同事异号,举一名以为标识耳。夫圣人穷理,谓自然可寻,无微不照。苟无微不照,理蔽则虽近不见,故异域之言不得强通。推此以往,葛卢之不知牛鸣,得不全乎?」又难云:「师旷吹律,知南风不竞,楚多死声。此又吾之所疑也。请问师旷吹律之时,楚国之风邪,则相去千里,声不足达;若正识楚风来入律中邪,则楚南有吴、越,北有梁、宋,苟不见其原,奚以识之哉?凡阴阳愤激,然后成风。气之相感,触地而发,何得发楚庭,来入晋乎?且又律吕分四时之气耳,时至而气动,律应而灰移,皆自然相待,不假人以为用也。上生下生,所以均五声之和,叙刚柔之分也。然律有一定之声,虽冬吹中吕,其音自满而无损也。今以晋人之气,吹无韵之律,楚风安得来入其中,与为盈缩邪?风无形,声与律不通,则校理之地,无取于风律,不其然乎?岂独师旷多识博物,自有以知胜败之形,欲固众心而托以神微,若伯常骞之许景公寿哉?」又难云:「羊舌母听闻儿啼而审其丧家。复请问何由知之?为神心独悟暗语而当邪?尝闻儿啼若此其大而恶,今之啼声似昔之啼声,故知其丧家邪?若神心独悟暗语之当,非理之所得也。虽曰听啼,无取验于儿声矣。若以尝闻之声为恶,故知今啼当恶,此为以甲声为度,以校乙之啼也。夫声之于音,犹形之于心也。有形同而情乖,貌殊而心均者。何以明之?圣人齐心等德而形状不同也。苟心同而形异,则何言乎观形而知心哉?且口之激气为声,何异于籁?纳气而鸣邪?啼声之善恶,不由儿口吉凶,犹琴瑟之清浊不在操者之工拙也。心能辨理善谈,而不能令内?调利,犹瞽者能善其曲度,而不能令器必清和也。器不假妙瞽而良,?不因惠心而调,然则心之与声,明为二物。二物之诚然,则求情者不留观于形貌,揆心者不借听于声音也。察者欲因声以知心,不亦外乎?今晋母未待之于老成,而专信昨日之声,以证今日之啼,岂不误中于前世好奇者从而称之哉?」秦客难曰:「吾闻败者不羞走,所以全也。吾心未厌而言,难复更从其馀。今平和之人,听筝笛琵琶,则形躁而志越;闻琴瑟之音,则听静而心闲。同一器之中,曲用每殊,则情随之变:奏秦声则叹羡而慷慨;理齐楚则情一而思专,肆姣弄则欢放而欲惬;心为声变,若此其众。苟躁静由声,则何为限其哀乐,而但云至和之声,无所不感,托大同于声音,归众变于人情?得无知彼不明此哉?」主人答曰:「难云:琵琶、筝、笛令人躁越。又云:曲用每殊而情随之变。此诚所以使人常感也。琵琶、筝、笛,间促而声高,变众而节数,以高声御数节,故使人形躁而志越。犹铃铎警耳,锺鼓骇心,故『闻鼓鼙之音,思将帅之臣』,盖以声音有大小,故动人有勐静也。琴瑟之体,间辽而音埤,变希而声清,以埤音御希变,不虚心静听,则不尽清和之极,是以听静而心闲也。夫曲用不同,亦犹殊器之音耳。齐楚之曲,多重故情一,变妙故思专。姣弄之音,挹众声之美,会五音之和,其体赡而用博,故心侈于众理;五音会,故欢放而欲惬。然皆以单、复、高、埤、善、恶为体,而人情以躁、静而容端,此为声音之体,尽于舒疾。情之应声,亦止于躁静耳。夫曲用每殊,而情之处变,犹滋味异美,而口辄识之也。五味万殊,而大同于美;曲变虽众,亦大同于和。美有甘,和有乐。然随曲之情,尽于和域;应美之口,绝于甘境,安得哀乐于其间哉?然人情不同,各师所解。则发其所怀;若言平和,哀乐正等,则无所先发,故终得躁静。若有所发,则是有主于内,不为平和也。以此言之,躁静者,声之功也;哀乐者,情之主也。不可见声有躁静之应,因谓哀乐者皆由声音也。且声音虽有勐静,勐静各有一和,和之所感,莫不自发。何以明之?夫会宾盈堂,酒酣奏琴,或忻然而欢,或惨尔泣,非进哀于彼,导乐于此也。其音无变于昔,而欢戚并用,斯非『吹万不同』邪?夫唯无主于喜怒,亦应无主于哀乐,故欢戚俱见。若资偏固之音,含一致之声,其所发明,各当其分,则焉能兼御群理,总发众情邪?由是言之,声音以平和为体,而感物无常;心志以所俟为主,应感而发。然则声之与心,殊涂异轨,不相经纬,焉得染太和于欢戚,缀虚名于哀乐哉?秦客难曰:「论云:勐静之音,各有一和,和之所感,莫不自发,是以酒酣奏琴而欢戚并用。此言偏并之情先积于内,故怀欢者值哀音而发,内戚者遇乐声而感也。夫音声自当有一定之哀乐,但声化迟缓不可仓卒,不能对易。偏重之情,触物而作,故今哀乐同时而应耳;虽二情俱见,则何损于声音有定理邪?主人答曰:「难云:哀乐自有定声,但偏重之情,不可卒移。故怀戚者遇乐声而哀耳。即如所言,声有定分,假使《鹿鸣》重奏,是乐声也。而令戚者遇之,虽声化迟缓,但当不能使变令欢耳,何得更以哀邪?犹一爝之火,虽未能温一室,不宜复增其寒矣。夫火非隆寒之物,乐非增哀之具也。理弦高堂而欢戚并用者,直至和之发滞导情,故令外物所感得自尽耳。难云:偏重之情,触物而作,故令哀乐同时而应耳。夫言哀者,或见机杖而泣,或睹舆服而悲,徒以感人亡而物存,痛事显而形潜,其所以会之,皆自有由,不为触地而生哀,当席而泪出也。今见机杖以致感,听和声而流涕者,斯非和之所感,莫不自发也。」秦客难曰:「论云:酒酣奏琴而欢戚并用。欲通此言,故答以偏情感物而发耳。今且隐心而言,明之以成效。夫人心不欢则戚,不戚则欢,此情志之大域也。然泣是戚之伤,笑是欢之用。盖闻齐、楚之曲者,唯睹其哀涕之容,而未曾见笑噱之貌。此必齐、楚之曲,以哀为体,故其所感,皆应其度量;岂徒以多重而少变,则致情一而思专邪?若诚能致泣,则声音之有哀乐,断可知矣。」主人答曰:「虽人情感于哀乐,哀乐各有多少。又哀乐之极,不必同致也。夫小哀容坏,甚悲而泣,哀之方也;小欢颜悦,至乐心喻,乐之理也。何以明之?夫至亲安豫,则恬若自然,所自得也。及在危急,仅然后济,则?不及亻舞。由此言之,亻舞之不若向之自得,岂不然哉?,至夫笑噱虽出于欢情,然自以理成又非自然应声之具也。此为乐之应声,以自得为主;哀之应感,以垂涕为故。垂涕则形动而可觉,自得则神合而无忧,是以观其异而不识其同,别其外而未察其内耳。然笑噱之不显于声音,岂独齐楚之曲邪?今不求乐于自得之域,而以无笑噱谓齐、楚体哀,岂不知哀而不识乐乎?」秦客问曰:「仲尼有言:『移风易俗,莫善于乐。』即如所论,凡百哀乐,皆不在声,即移风易俗,果以何物邪?又古人慎靡靡之风,抑忄舀耳之声,故曰:『放郑声,远佞人。』然则郑卫之音击鸣球以协神人,敢问郑雅之体,隆弊所极;风俗称易,奚由而济?幸重闻之,以悟所疑。」主人应之曰:「夫言移风易俗者,必承衰弊之后也。古之王者,承天理物,必崇简易之教,御无为之治,君静于上,臣顺于下,玄化潜通,天人交泰,枯藁之类,浸育灵液,六合之内,沐浴鸿流,荡涤尘垢,群生安逸,自求多福,默然从道,怀忠抱义,而不觉其所以然也。和心足于内,和气见于外,故歌以叙志,亻舞以宣情。然后文之以采章,照之以风雅,播之以八音,感之以太和,导其神气,养而就之。迎其情性,致而明之,使心与理相顺,气与声相应,合乎会通,以济其美。故凯乐之情,见于金石,含弘光大,显于音声也。若以往则万国同风,芳荣济茂,馥如秋兰,不期而信,不谋而诚,穆然相爱,犹舒锦彩,而粲炳可观也。大道之隆,莫盛于兹,太平之业,莫显于此。故曰「『移风易俗,莫善于乐。』乐之为体,以心为主。故无声之乐,民之父母也。至八音会谐,人之所悦,亦总谓之乐,然风俗移易,不在此也。夫音声和比,人情所不能已者也。是以古人知情之不可放,故抑其所遁;知欲之不可绝,故因其所自。为可奉之礼,制可导之乐。口不尽味,乐不极音。揆终始之宜,度贤愚之中。为之检则,使远近同风,用而不竭,亦所以结忠信,着不迁也。故乡校庠塾亦随之变,丝竹与俎豆并存,羽毛与揖让俱用,正言与和声同发。使将听是声也,必闻此言;将观是容也,必崇此礼。礼犹宾主升降,然后酬酢行焉。于是言语之节,声音之度,揖让之仪,动止之数,进退相须,共为一体。君臣用之于朝,庶士用之于家,少而习之,长而不怠,心安志固,从善日迁,然后临之以敬,持之以久而不变,然后化成,此又先王用乐之意也。故朝宴聘享,嘉乐必存。是以国史采风俗之盛衰,寄之乐工,宣之管弦,使言之者无罪,闻之者足以自诫。此又先王用乐之意也。若夫郑声,是音声之至妙。妙音感人,犹美色惑志。耽?荒酒,易以丧业,自非至人,孰能御之?先王恐天下流而不反,故具其八音,不渎其声;绝其大和,不穷其变;捐窈窕之声,使乐而不淫,犹大羹不和,不极勺药之味也。若流俗浅近,则声不足悦,又非所欢也。若上失其道,国丧其纪,男女奔随,淫荒无度,则风以此变,俗以好成。尚其所志,则群能肆之,乐其所习,则何以诛之?托于和声,配而长之,诚动于言,心感于和,风俗一成,因而名之。然所名之声,无中于淫邪也。淫之与正同乎心,雅、郑之体,亦足以观矣。」
疏枝立寒窗,笑在百花前。奈何笑容难为久,春来反凋残。 残固不堪残,何须自寻烦?花落自有花开日,蓄芳待来年。
鹅,鹅,鹅,曲项向天歌。白毛浮绿水,红掌拨清波。
升歌荐序,垂币翘诚。虹开玉照,凤引金声。"


武侯庙拼音解释:

shi wu nian qian hua yue di .xiang cong zeng fu shang hua shi .jin kan hua yue hun xiang si .an de qing huai si wang shi .
tie weng cheng gao .suan shan du kuo .gan yun shi er ceng lou .kai zun dai yue .yan bo pi feng .yi ran deng huo yang zhou .qi mo nan tou .ji ge ming wan zhuan .xiang hao wen rou .qu jian fu qing liu .xiang hua yin .shui xi lan zhou .nian qi jue qin xian .gan shen jing fu .xiang wang ji xu ning chou .qin qin cai chi su .nai shuang yu nan du gua zhou .xiao jian kan xiu .pan bin dian .wu shuang jian chou .xing yu fei .yuan yang wei lao .bu ying tong shi bei qiu .
chen qie wei shi shi .ke wei tong ku zhe yi .ke wei liu ti zhe er .ke wei chang tai xi zhe liu .ruo qi ta bei li er shang dao zhe .nan bian yi shu ju .jin yan zhe jie yue tian xia yi an yi zhi yi .chen du yi wei wei ye .yue an qie zhi zhe .fei yu ze yu .jie fei shi shi zhi zhi luan zhi ti zhe ye .fu bao huo cuo zhi ji xin zhi xia er qin qi shang .huo wei ji ran .yin wei zhi an .fang jin zhi shi .he yi yi ci .ben mo chuan ni .shou wei heng jue .guo zhi qiang rang .fei shen you ji .hu ke wei zhi .bi xia he bu yi ling chen de shu shu zhi yu qian .yin chen zhi an zhi ce .shi xiang ze yan .fu she lie zhi yu .yu an wei zhi ji shu ji .shi wei zhi lao zhi lv .ku shen ti .fa zhong gu zhi le .wu wei ke ye .le yu jin tong .er jia zhi zhu hou gui dao .bing ge bu dong .min bao shou ling .xiong xu bin fu .si huang xiang feng .bai xing su pu .yu song shuai xi .da shu ji de .ze tian xia shun zhi .hai nei zhi qi .qing he xian li .sheng wei ming di .mei wei ming shen .ming yu zhi mei .chui yu wu qiong ..li .zu you gong er zong you de .shi gu cheng zhi miao cheng wei tai zong .shang pei tai zu .yu han wang ji .jian jiu an zhi shi .cheng chang zhi zhi ye .yi cheng zu miao .yi feng liu qin .zhi xiao ye .yi xing tian xia .yi yu qun sheng .zhi ren ye .li jing chen ji .qing zhong tong de .hou ke yi wei wan shi fa cheng .sui you yu you bu xiao zhi si .you de meng ye er an .zhi ming ye .yi bi xia zhi ming da .yin shi shao zhi zhi ti zhe de zuo xia feng .zhi ci fei nan ye .qi ju ke su chen yu qian .yuan xing wu hu .chen jin ji zhi tian di .yan zhi wang gu .an zhi dang jin zhi wu .ri ye nian ci zhi shu ye .sui shi yu shun fu sheng .wei bi xia ji .wang yi yi ci .fu shu guo gu .bi xiang yi zhi shi ye .xia shu bei qi yang .shang shu shuang qi you .shen fei suo yi an shang er quan xia ye .jin huo qin di mou wei dong di .qin xiong zhi zi xi xiang er ji .jin wu you jian gao yi .tian zi chun qiu ding sheng .xing yi wei guo .de ze you jia yan .you shang ru shi .kuang mo da zhu hou quan li qie shi ci zhe hu .ran er tian xia shao an .he ye .da guo zhi wang you ruo wei zhuang .han zhi suo zhi fu xiang fang wo qi shi .shu nian zhi hou .zhu hou zhi wang da di jie guan .xue qi fang gang .han zhi fu xiang cheng bing er ci ba .bi zi cheng wei yi shang bian zhi si ren .ru ci .you yi huai nan .ji bei zhi wei xie .ci shi er yu wei zhi an .sui yao shun bu zhi .huang di yue ..ri zhong bi wei .cao dao bi ge ..jin ling ci dao shun .er quan an shen yi .bu ken zao wei .yi nai duo gu rou zhi shu er kang jing zhi .qi you yi qin zhi ji shi hu .fu yi tian zi zhi wei .cheng jin zhi shi .yin tian zhi zhu .shang dan yi wei wei an .yi luan wei zhi .jia she bi xia ju qi huan zhi chu .jiang bu he zhu hou er kuang tian xia hu .chen you yi zhi bi xia you suo bi bu neng yi .jia she tian xia ru nang shi .huai yin hou shang wang chu .qing bu wang huai nan .peng yue wang liang .han xin wang han .zhang ao wang zhao .guan gao wei xiang .lu wan wang yan .chen xi zai dai .ling ci liu qi gong zhe jie wang yang .dang shi shi er bi xia ji tian zi wei .neng zi an hu .chen you yi zhi bi xia zhi bu neng ye .tian xia yao luan .gao huang di yu zhu gong bing qi .fei you ze shi zhi shi yi yu xi zhi ye .zhu gong xing zhe nai wei zhong juan .qi ci jin de she ren .cai zhi bu dai zhi yuan ye .gao huang di yi ming sheng wei wu ji tian zi wei .ge gao yu zhi di yi wang zhu gong .duo zhe bai yu cheng .shao zhe nai san si shi xian .de zhi wo ye .ran qi hou shi nian zhi jian .fan zhe jiu qi .bi xia zhi yu zhu gong .fei qin jiao cai er chen zhi ye .you fei shen feng wang zhi ye .zi gao huang di bu neng yi shi yi sui wei an .gu chen zhi bi xia zhi bu neng ye .ran shang you ke wei zhe .yue shu .chen qing shi yan qi qin zhe .jia ling dao hui wang wang qi .yuan wang wang chu .zhong zi wang zhao .you wang wang huai yang .gong wang wang liang .ling wang wang yan .li wang wang huai nan .liu qi gui ren jie wang yang .dang shi shi bi xia ji wei .neng wei zhi hu .chen you zhi bi xia zhi bu neng ye .ruo ci zhu wang .sui ming wei chen .shi jie you bu yi kun di zhi xin .lv wu bu di zhi er tian zi zi wei zhe .shan jue ren .she si zui .shen zhe huo dai huang wu .han fa ling fei xing ye .sui xing bu gui ru li wang zhe .ling zhi bu ken ting .zhao zhi an ke zhi hu .xing er lai zhi .fa an ke de jia .dong yi qin qi .tian xia yuan shi er qi .bi xia zhi chen sui you han ru feng jing zhe .shi qi qi kou .bi shou yi xian qi xiong yi .bi xia sui xian .shui yu ling ci .gu shu zhe bi wei .qin zhe bi luan .yi ran zhi xiao ye .qi yi xing fu qiang er dong zhe .han yi xing sheng zhi yi .you bu yi qi suo yi ran .tong xing xi shi ji er dong .ji you zheng yi .qi shi jin you fu ran .yang huo zhi bian wei zhi suo yi .ming di chu zhi shang bu neng yi an .hou shi jiang ru zhi he .tu niu tan yi chao jie shi er niu .er mang ren bu dun zhe .suo pai ji bao ge .jie zhong li jie ye .zhi yu kuan bi zhi suo .fei jin ze fu .fu ren yi en hou .ren zhu zhi mang ren ye .quan shi fa zhi .ren zhu zhi jin fu ye .jin zhu hou wang jie zhong kuan bi ye .shi jin fu zhi yong .er yu ying yi mang ren .chen yi wei bu que ze zhe .hu bu yong zhi huai nan .ji bei .shi bu ke ye .chen qie ji qian shi .da di qiang zhe xian fan .huai yin wang chu zui qiang .ze zui xian fan .han xin yi hu .ze you fan .guan gao yin zhao zi .ze you fan .chen xi bing jing .ze you fan .peng yue yong liang .ze you fan .qing bu yong huai nan .ze you fan .lu wan zui ruo .zui hou fan .chang sha nai zai er wan wu qian hu er .gong shao er zui wan .shi shu er zui zhong .fei du xing yi ren ye .yi xing shi ran ye .nang ling fan .li .jiang .guan ju shu shi cheng er wang .jin sui yi can wang ke ye .ling xin .yue zhi lun lie wei che hou er ju .sui zhi jin cun ke ye .ran ze tian xia zhi da ji ke zhi yi .yu zhu wang zhi jie zhong fu .ze mo ruo ling ru chang sha wang .yu chen zi zhi wu zu hai .ze mo ruo ling ru fan li deng .yu tian xia zhi zhi an .mo ruo zhong jian zhu hou er shao qi li .li shao ze yi shi yi yi .guo xiao ze wang xie xin .ling hai nei zhi shi ru shen zhi shi bi .bi zhi shi zhi .mo bu zhi cong .zhu hou zhi jun bu gan you yi xin .fu cou bing jin er gui ming tian zi .sui zai xi min .qie zhi qi an .gu tian xia xian zhi bi xia zhi ming .ge di ding zhi .ling qi .zhao .chu ge wei ruo gan guo .shi dao hui wang .you wang .yuan wang zhi zi sun bi yi ci ge shou zu zhi fen di .di jin er zhi .ji yan .liang ta guo jie ran .qi fen di zhong er zi sun shao zhe .jian yi wei guo .kong er zhi zhi .xu qi zi sun sheng zhe .ju shi jun zhi .zhu hou zhi di qi xiao po ru han zhe .wei xi qi hou guo .ji feng qi zi sun ye .suo yi shu chang zhi .yi cun zhi di .yi ren zhi zhong .tian zi wang suo li yan .cheng yi ding zhi er yi .gu tian xia xian zhi bi xia zhi lian .di zhi yi ding .zong shi zi sun mo lv bu wang .xia wu bei pan zhi xin .shang wu zhu fa zhi zhi .gu tian xia xian zhi bi xia zhi ren .fa li er bu fan .ling xing er bu ni .guan gao .li ji zhi mou bu sheng .chai qi .kai zhang bu ji bu meng .xi min xiang shan .da chen zhi shun .gu tian xia xian zhi bi xia zhi yi .wo chi zi tian xia zhi shang er an .zhi yi fu .chao wei qiu .er tian xia bu luan .dang shi da zhi .hou shi song sheng .yi dong er wu ye fu .bi xia shui dan er jiu bu wei ci .tian xia zhi shi fang bing da zhong .yi jing zhi da ji ru yao .yi zhi zhi da ji ru gu .ping ju bu ke qu xin .yi er zhi chu .shen lv wang liao .shi jin bu zhi .bi wei gu ji .hou sui you bian que .bu neng wei yi .bing fei tu zhong ye .you ku zhi li .yuan wang zhi zi .di zhi cong di ye .jin zhi wang zhe .cong di zhi zi ye .hui wang zhi zi .qin xiong zi ye .jin zhi wang zhe .xiong zi zhi zi ye .qin zhe huo wang fen di yi an tian xia .shu zhe huo zhi da quan yi bi tian zi .chen gu yue fei tu bing zhong ye .you ku zhi li .ke tong ku zhe .ci bing shi ye .tian xia zhi shi fang dao xian .fan tian zi zhe .tian xia zhi shou .he ye .shang ye .man yi zhe .tian xia zhi zu .he ye .xia ye .jin xiong nu man mu qin lue .zhi bu jing ye .wei tian xia huan .zhi wang yi ye .er han sui jin xu cai zeng yi feng zhi .yi di zheng ling .shi zhu shang zhi cao ye .tian zi gong gong .shi chen xia zhi li ye .zu fan ju shang .shou gu ju xia .dao xian ru ci .mo zhi neng jie .you wei guo you ren hu .fei dan dao xian er yi .you lei bi .qie bing fei .fu bi zhe yi mian bing .fei zhe yi fang tong .jin xi bian bei bian zhi jun .sui you chang jue bu qing de fu .wu chi yi shang bu qing de xi .chi hou wang feng sui bu de wo .jiang li bei jie zhou er shui .chen gu yue yi fang bing yi .yi neng zhi zhi .er shang bu shi .ke wei liu ti zhe ci ye .bi xia he ren yi di huang zhi hao wei rong ren zhu hou .shi ji bei ru .er huo bu xi .chang ci an qiong .jin mou zhe lv yi wei shi .gu bu ke jie ye .wang ju shen yi .chen qie liao xiong nu zhi zhong bu guo han yi da xian .yi tian xia zhi da kun yu yi xian zhi zhong .shen wei zhi shi zhe xiu zhi .bi xia he bu shi yi chen wei shu guo zhi guan yi zhu xiong nu .xing chen zhi ji .qing bi xi dan yu zhi jing er zhi qi ming .fu zhong xing shuo er chi qi bei .ju xiong nu zhi zhong wei shang zhi ling .jin bu lie meng di er lie tian zhi .bu bo fan kou er bo xu tu .wan xi yu er bu tu da huan .fei suo yi wei an ye .de ke yuan shi .wei ke yuan jia .er zhi shu bai li wai wei ling bu xin .ke wei liu ti zhe ci ye .jin min mai tong zhe .wei zhi xiu yi si lv pian zhu yuan .nei zhi xian zhong .shi gu tian zi hou fu .suo yi miao er bu yan zhe ye .er shu ren de yi yi bi qie .bai hu zhi biao .bao wan zhi li . yi pian zhu .mei zhe fu xiu .shi gu tian zi zhi fu .jin fu ren da jia jia hui zhao ke zhe yi bei qiang .gu zhe yi feng yi di yi hou er jie shi .jin shu ren wu bi de wei di fu .chang you xia jian de wei hou shi .ran er tian xia bu qu zhe .dai wei you ye .qie di zhi shen zi yi zao ti .er fu min qiang wu bei wen xiu .tian zi zhi hou yi yuan qi ling .shu ren nie qie yuan qi lv .ci chen suo wei chuan ye .fu bai ren zuo zhi bu neng yi yi ren .yu tian xia wang han .hu ke de ye .yi ren geng zhi .shi ren ju er shi zhi .yu tian xia wang ji .bu ke de ye .ji han qie yu min zhi ji fu .yu qi wang wei jian xie .bu ke de ye .guo yi qu yi .dao zei zhi xu shi er .ran er xian ji zhe yue .wu dong ..wei da er .fu su zhi da bu jing ye .zhi wang deng ye .zhi mao shang ye .jin ji zhe you yue .wu wei ..ke wei chang tai xi zhe ci ye .shang jun yi li yi .qi ren en .bing xin yu jin qu .xing zhi er sui .qin su ri bai .gu qin ren jia fu zi zhuang ze chu fen .jia pin zi zhuang ze chu zhui .jie fu you chu .lv you de se .mu qu ji zhou .li er sui yu .bao bu qi yu .yu gong bing ju .fu gu bu xiang shuo .ze fan chun er xiang ji .qi ci zi qi li .bu tong qin shou zhe wang ji er .ran bing xin er fu shi you yue jue liu guo .jian tian xia .gong cheng qiu de yi .zhong bu zhi fan lian kui zhi jie .ren yi zhi hou .xin bing jian zhi fa .sui jin qu zhi ye .tian xia da bai .zhong yan gua .zhi qi yu .yong wei qie .zhuang ling shuai .qi luan zhi yi .shi yi da xian qi zhi .wei zhen hai nei .de cong tian xia .nang zhi wei qin zhe .jin zhuan er wei han yi .ran qi yi feng yu su .you shang wei gai .jin shi yi chi mi xiang jing .er shang wang zhi du .qi li yi .juan lian chi ri shen .ke wei yue yi er sui bu tong yi .zhu li bu er .lv fei gu xing ye .jin qi shen zhe sha fu xiong yi .dao zhe duo qin hu zhi lian .qian liang miao zhi qi .bai zhou da du zhi zhong piao li er duo zhi jin .jiao wei zhe chu ji shi wan shi su .fu liu bai yu wan qian .cheng chuan er xing jun guo .ci qi wang xing yi zhi you zhi zhe ye .er da chen te yi bu shu bu bao .qi hui zhi jian .yi wei da gu .zhi yu su liu shi .shi huai bai .yin tian er bu zhi guai .lv bu dong yu er mu .yi wei shi shi ran er .fu yi feng yi su .shi tian xia hui xin er xiang dao .lei fei su li zhi suo neng wei ye .su li zhi suo wu .zai yu dao bi kuang qie .er bu zhi da ti .bi xia you bu zi you .qie wei bi xia xi zhi .fu li jun chen .deng shang xia .shi fu zi you li .liu qin you ji .ci fei tian zhi suo wei .ren zhi suo she ye .fu ren zhi suo she .bu wei bu li .bu zhi ze jiang .bu xiu ze huai ..guan zi .yue ..li yi lian chi .shi wei si wei .si wei bu zhang .guo nai mie wang ..shi guan zi yu ren ye ze ke .guan zi er shao zhi zhi ti .ze shi qi ke bu wei han xin zai .qin mie si wei er bu zhang .gu jun chen guai luan .liu qin yang lu .jian ren bing qi .wan min li pan .fan shi san sui .er she ji wei xu .jin si wei you wei bei ye .gu jian ren ji xing .er zhong xin yi huo .qi ru jin ding jing zhi .ling jun jun chen chen .shang xia you cha .fu zi liu qin ge de qi yi .jian ren wang suo ji xing .er qun chen zhong xin .shi bu yi huo .ci ye yi ding .shi shi chang an .er hou you suo chi xun yi .ruo fu jing zhi bu ding .shi you du jiang he wang wei ji .zhong liu er yu feng bo .chuan bi fu yi .ke wei chang tai xi zhe ci ye .xia wei tian zi .shi you yu shi .er yin shou zhi .yin wei tian zi .er shi yu shi .er zhou shou zhi .zhou wei tian zi .san shi yu shi .er qin shou zhi .qin wei tian zi .er shi er wang .ren xing bu shen xiang yuan ye .he san dai zhi jun you dao zhi chang .er qin wu dao zhi bao ye .qi gu ke zhi ye .gu zhi wang zhe .tai zi nai sheng .gu ju yi li .shi shi fu zhi .you si qi su duan mian .jian zhi nan jiao .jian yu tian ye .guo que ze xia .guo miao ze qu .xiao zi zhi dao ye .gu zi wei chi zi er jiao gu yi xing yi .xi zhe cheng wang you zai qiang bao zhi zhong .zhao gong wei tai bao .zhou gong wei tai fu .tai gong wei tai shi .bao .bao qi shen ti .fu .chuan zhi de yi .shi .dao zhi jiao xun .ci san gong zhi zhi ye .yu shi wei zhi san shao .jie shang da fu ye .yue shao bao .shao fu .shao shi .shi yu tai zi yan zhe ye .gu nai hai zi ti you shi .san gong .san shao gu ming xiao ren li yi yi dao xi zhi .zhu qu xie ren .bu shi jian e xing .yu shi jie xuan tian xia zhi duan shi xiao ti bo wen you dao shu zhe yi wei yi zhi .shi yu tai zi ju chu chu ru .gu tai zi nai sheng er jian zheng shi .wen zheng yan .xing zheng dao .zuo you qian hou jie zheng ren ye .fu xi yu zheng ren ju zhi .bu neng wu zheng .you sheng chang yu qi bu neng bu qi yan ye .xi yu bu zheng ren ju zhi .bu neng wu bu zheng .you sheng chang yu chu zhi di bu neng bu chu yan ye .gu ze qi suo qi .bi xian shou ye .nai de chang zhi .ze qi suo le .bi xian you xi .nai de wei zhi .kong zi yue ..shao cheng ruo tian xing .xi guan ru zi ran ..ji tai zi shao chang .zhi fei se .ze ru yu xue .xue zhe .suo xue zhi guan ye ..xue li .yue ..di ru dong xue .shang qin er gui ren .ze qin shu you xu er en xiang ji yi .di ru nan xue .shang chi er gui xin .ze chang you you cha er min bu wu yi .di ru xi xue .shang xian er gui de .ze sheng zhi zai wei er gong bu yi yi .di ru bei xue .shang gui er zun jue .ze gui jian you deng er xia bu yi .di ru tai xue .cheng shi wen dao .tui xi er kao yu tai fu .tai fu fa qi bu ze er kuang qi bu ji .ze de zhi chang er zhi dao de yi .ci wu xue zhe ji cheng yu shang .ze bai xing li min hua ji yu xia yi ..ji tai yu ji guan cheng ren .mian yu bao fu zhi yan .ze you ji guo zhi shi .che shan zhi zai .jin shan zhi jing .fei bang zhi mu .gan jian zhi gu .gu shi song shi .gong song zhen jian .da fu jin mou .shi chuan min yu .xi yu zhi chang .gu qie er bu kui .hua yu xin cheng .gu zhong dao ruo xing .san dai zhi li .chun chao chao ri .qiu mu xi yue .suo yi ming you jing ye .chun qiu ru xue .zuo guo lao .zhi jiang er qin kui zhi .suo yi ming you xiao ye .xing yi luan he .bu zhong .cai qi ..qu zhong .si xia ..suo yi ming you du ye .qi yu qin shou .jian qi sheng bu shi qi si .wen qi sheng bu shi qi rou .gu yuan pao chu .suo yi chang en .qie ming you ren ye .fu san dai zhi suo yi chang jiu zhe .yi qi fu yi tai zi you ci ju ye .ji qin er bu ran .qi su gu fei gui ci rang ye .suo shang zhe gao jie ye .gu fei gui li yi ye .suo shang zhe xing fa ye .shi zhao gao fu hu hai er jiao zhi yu .suo xi zhe fei zhan yi ren .ze yi ren zhi san zu ye .gu hu hai jin ri ji wei er ming ri she ren .zhong jian zhe wei zhi fei bang .shen ji zhe wei zhi yao yan .qi shi sha ren ruo ai cao jian ran .qi wei hu hai zhi xing e zai .bi qi suo yi dao zhi zhe fei qi li gu ye .bi yan yue ..bu xi wei li .shi yi cheng shi ..you yue ..qian che fu .hou che jie ..fu san dai zhi suo yi chang jiu zhe .qi yi shi ke zhi ye .ran er bu neng cong zhe .shi bu fa sheng zhi ye .qin shi zhi suo yi ji jue zhe .qi zhe ji ke jian ye .ran er bu bi .shi hou che you jiang fu ye .fu cun wang zhi bian .zhi luan zhi ji .qi yao zai shi yi .tian xia zhi ming .xian yu tai zi .tai zi zhi shan .zai yu zao yu jiao yu xuan zuo you .fu xin wei lan er xian yu jiao .ze hua yi cheng ye .kai yu dao shu zhi yi zhi zhi .ze jiao zhi li ye .ruo qi fu xi ji guan .ze zuo you er yi .fu hu .yue zhi ren .sheng er tong sheng .qi yu bu yi .ji qi chang er cheng su .lei shu yi er bu neng xiang tong .xing zhe you sui si er bu xiang wei zhe .ze jiao xi ran ye .chen gu yue xuan zuo you zao yu jiao zui ji .fu jiao de er zuo you zheng .ze tai zi zheng yi .tai zi zheng er tian xia ding yi ..shu .yue ..yi ren you qing .zhao min lai zhi ..ci shi wu ye .fan ren zhi zhi .neng jian yi ran .bu neng jian jiang ran .fu li zhe jin yu jiang ran zhi qian .er fa zhe jin yu ji ran zhi hou .shi gu fa zhi suo yong yi jian .er li zhi suo wei sheng nan zhi ye .ruo fu qing shang yi quan shan .xing fa yi cheng e .xian wang zhi ci zhi zheng .jian ru jin shi .xing ci zhi ling .xin ru si shi .ju ci zhi gong .wu si ru tian di er .qi gu bu yong zai .ran er yue li yun li yun zhe .gui jue e yu wei meng .er qi jiao yu wei miao .shi min ri qian shan yuan zui er bu zi zhi ye .kong yu yue ..ting song .wu you ren ye .bi ye shi wu song hu ..wei ren zhu ji zhe .mo ru xian shen qu she .qu she zhi ji ding yu nei .er an wei zhi meng ying yu wai yi .an zhe fei yi ri er an ye .wei zhe fei yi ri er wei ye .jie yi ji jian ran .bu ke bu cha ye .ren zhu zhi suo ji .zai qi qu she .yi li yi zhi zhi zhe .ji li yi .yi xing fa zhi zhi zhe .ji xing fa .xing fa ji er min yuan bei .zha yi ji er min he qin .gu shi zhu yu min zhi shan tong .er suo yi shi min shan zhe huo yi .huo dao zhi yi de jiao .huo ou zhi yi fa ling .dao zhi yi de jiao zhe .de jiao qia er min qi le .ou zhi yi fa ling zhe .fa ling ji er min feng ai .ai le zhi gan .huo fu zhi ying ye .qin wang zhi yu zun zong miao er an zi sun .yu tang wu tong .ran er tang wu guang da qi de xing .liu qi bai sui er fu shi .qin wang zhi tian xia .shi yu sui ze da bai .ci wang ta gu yi .tang wu zhi ding qu she shen er qin wang zhi ding qu she bu shen yi .fu tian xia .da qi ye .jin ren zhi zhi qi .zhi zhu an chu ze an .zhi zhu wei chu ze wei .tian xia zhi qing yu qi wang yi yi .zai tian zi zhi suo zhi zhi .tang wu zhi tian xia yu ren yi li le .er de ze qia .qin shou cao mu guang yu .de bei man mo si yi .lei zi sun shu shi shi .ci tian xia suo gong wen ye .qin wang zhi tian xia yu fa ling xing fa .de ze wang yi you .er yuan du ying yu shi .xia zeng e zhi ru chou .huo ji ji shen .zi sun zhu jue .ci tian xia zhi suo gong jian ye .shi fei qi ming xiao da yan xie .ren zhi yan yue ..ting yan zhi dao .bi yi qi shi guan zhi .ze yan zhe mo gan wang yan ..jin huo yan li yi zhi bu ru fa ling .jiao hua zhi bu ru xing fa .ren zhu hu bu yin yin .zhou .qin shi yi guan zhi ye .ren zhu zhi zun pi ru tang .qun chen ru bi .zhong shu ru di .gu bi jiu ji shang .lian yuan di .ze tang gao .bi wang ji .lian jin di .ze tang bei .gao zhe nan pan .bei zhe yi ling .li shi ran ye .gu gu zhe sheng wang zhi wei deng lie .nei you gong qing da fu shi .wai you gong hou bo zi nan .ran hou you guan shi xiao li .yan ji shu ren .deng ji fen ming .er tian zi jia yan .gu qi zun bu ke ji ye .li yan yue ..yu tou shu er ji qi ..ci shan yu ye .shu jin yu qi .shang dan bu tou .kong shang qi qi .kuang yu gui chen zhi jin zhu hu .lian chi jie li yi zhi jun zi .gu you ci si er wang lu ru .shi yi qing yi zhi zui bu ji tai fu .yi qi li zhu shang bu yuan ye .li bu gan chi jun zhi lu ma .cu qi chu zhe you fa .jian jun zhi ji zhang ze qi .zao jun zhi cheng che ze xia .ru zheng men ze qu .jun zhi chong chen sui huo you guo .xing lu zhi zui bu jia qi shen zhe .zun jun zhi gu ye .ci suo yi wei zhu shang yu yuan bu jing ye .suo yi ti mao da chen er li qi jie ye .jin zi wang hou san gong zhi gui .jie tian zi zhi suo gai rong er li zhi ye .gu tian zi zhi suo wei bo fu .bo jiu ye .er ling yu zhong shu tong qing yi yue chi qi shi zhi fa .ran ze tang bu wang bi hu .bei lu ru zhe bu tai po hu .lian chi bu xing .da chen wu nai wo zhong quan .da guan er you tu li wang chi zhi xin hu .fu wang yi zhi shi .er shi jian dang yi zhong fa zhe .tou shu er bu ji qi zhi xi ye .chen wen zhi .lv sui xian bu jia yu zhen .guan sui bi bu yi ju lv .fu chang yi zai gui chong zhi wei .tian zi gai rong er ti mao zhi yi .li min chang fu fu yi jing wei zhi yi .jin er you guo .di ling fei zhi ke ye .tui zhi ke ye .ci zhi si ke ye .mie zhi ke ye .ruo fu shu fu zhi .xi xie zhi .shu zhi si kou .bian zhi tu guan .si kou xiao li li ma er bang chi zhi .dai fei suo yi ling zhong shu jian ye .fu bei jian zhe xi zhi zun gui zhe zhi yi dan .wu yi nai ke yi jia ci ye .fei suo yi xi tian xia ye .fei zun zun gui gui zhi hua ye .fu tian zi zhi suo chang jing .zhong shu zhi suo chang chong .si er si er .jian ren an yi de ru ci er dun ru zhi zai .yu rang shi zhong xing zhi jun .zhi bo fa er mie zhi .yi shi zhi bo .ji zhao mie zhi bo .yu rang xin mian tun tan .bi bao xiang zi .wu qi er bu zhong .ren wen yu zi .yu zi yue ..zhong xing zhong ren xu wo .wo gu zhong ren shi zhi .zhi bo guo shi yu wo .wo gu guo shi bao zhi ..gu ci yi yu rang ye .fan jun shi chou .xing ruo gou zhi .yi er kang jie zhi zhong .xing chu hu lie shi .ren zhu shi ran ye .gu zhu shang yu qi da chen ru yu quan ma .bi jiang quan ma zi wei ye .ru yu guan tu .bi jiang guan tu zi wei ye .wan dun wang chi . gou wang jie .lian chi bu li .qie bu zi hao .gou ruo er ke .gu jian li ze shi .jian bian ze duo .zhu shang you bai .ze yin er ting zhi yi .zhu shang you huan .ze wu gou mian er yi .li er guan zhi er .you bian wu shen zhe .ze qi mai er li zhi er .ren zhu jiang he bian yu ci .qun xia zhi zhong .er zhu shang zhi shao ye .suo tuo cai qi zhi ye zhe cui yu qun xia ye .ju wang chi .ju gou wang .ze zhu shang zui bing .gu gu zhe li bu ji shu ren .xing bu zhi da fu .suo yi li chong chen zhi jie ye .gu zhe da chen you zuo bu lian er fei zhe .bu wei bu lian .yue .fu gui bu shi ..zuo wu hui yin luan nan nv wang bie zhe .bu yue wu hui .yue .wei bao bu xiu ..zuo ba ruan bu sheng ren zhe .bu wei ba ruan .yue .xia guan bu zhi ..gu gui da chen ding you qi zui yi .you wei chi ran zheng yi hu zhi ye .shang qian jiu er wei zhi hui ye .gu qi zai da qian da he zhi yu zhe .wen qian he ze bai guan ying .pan shui jia jian .zao qing shi er qing zui er .shang bu zhi fu xi yin er xing ye .qi you zhong zui zhe .wen ming er zi chi .shang bu shi ren jing er jia ye .qi you da zui zhe .wen ming ze bei mian zai bai .die er zi cai .shang bu shi zuo yi er xing zhi ye .yue ..zi da fu zi you guo er .wu yu zi you li yi ..yu zhi you li .gu qun chen zi xi .ying yi lian chi .gu ren jin jie xing .shang she lian li yi yi yu qi chen .er chen bu yi jie xing bao qi shang zhe .ze fei ren lei ye .gu hua cheng su ding .ze wei ren chen zhe zhu er wang shen .guo er wang jia .gong er wang si .li bu gou jiu .hai bu gou qu .wei yi suo zai .shang zhi hua ye .gu fu xiong zhi chen cheng si zong miao .fa du zhi chen cheng si she ji .fu yi zhi chen cheng si jun shang .shou yu han di zhi chen cheng si cheng guo feng jiang .gu yue sheng ren you jin cheng zhe .bi wu ci zhi ye .bi qie wei wo si .gu wu de yu zhi ju sheng .bi qie wei wo wang .gu wu de yu zhi ju cun .fu jiang wei wo wei .gu wu de yu zhi jie an .gu xing er wang li .shou jie er zhang yi .gu ke yi tuo bu yu zhi quan .ke yi ji liu chi zhi gu .ci li lian chi xing li yi zhi suo zhi ye .zhu shang he sang yan .ci zhi bu wei .er gu bi zhi jiu xing .gu yue ke wei chang tai xi zhe ci ye .
zao shi shang chun meng yu tian .ke kan fang cao geng qian qian .nei guan chu ci qing ming huo .shang xiang xian fen bai da qian .zi mo luan si hong chi bo .lv yang gao ying hua qiu qian .you ren ji de cheng ping shi .an xi feng guang si xi nian .
zhuo li ju ju .gong ge zai yang .shen xin liu lv .en jiang bai xiang ..
cai yao feng san xiu .can xia wo jiu xiao .can tong ru you zhi .jin ding dai jun shao ..
nan er he bu dai wu gou .shou qu guan shan wu shi zhou .qing jun zan shang ling yan ge .ruo ge shu sheng wan hu hou .
ya zhai wo ting xiao xiao zhu .yi shi min jian ji ku sheng .xie xiao wu cao zhou xian li .yi zhi yi ye zong guan qing .
fei xue guo jiang lai .chuan zai chi lan qiao ce .re bao bu fan wu yang .zhuo liang xing qin zha . cong jin ri ri zai nan lou .bin zi ci shi bai .yi yong yi shang shui gong .fu ping sheng shu ce .
.qie wei qing ge geng chi chi .bie jiu zhong qing xi jie xie .hao lang qin chou guang dang yang .
jiu qi xiang wang da di tou .di xia lian qiang di shang lou .ri mu xing ren zheng du ji .jiang sheng you zha man zhong liu .jiang nan jiang bei wang yan bo .ru ye xing ren xiang ying ge ..tao ye .chuan qing .zhu zhi .yuan .shui liu wu xian yue ming duo .
you qin ke wen yu dong ye zhu ren yue ..wen zhi qian lun yue ..zhi shi zhi yin an yi le .wang guo zhi yin ai yi si ..fu zhi luan zai zheng .er yin sheng ying zhi .gu ai si zhi qing .biao yu jin shi .an le zhi xiang .xing yu guan xian ye .you zhong ni wen shao .shi yu shun zhi de .ji zha ting xian .zhi zhong guo zhi feng .si yi ran zhi shi .xian xian suo bu yi ye .jin zi du yi wei sheng wu ai le .qi li he ju .ruo you jia xun .jin qing wen qi shuo ..zhu ren ying zhi yue ..si yi jiu zhi .mo ken zheng jiu .gu ling li shi lan yu ming shi .jin meng qi dao .jiang yan qi yi yu yan .fu tian di he de .wan wu gui sheng .han shu dai wang .wu xing yi cheng .gu zhang wei wu se .fa wei wu yin .yin sheng zhi zuo .qi you chou wei zai yu tian di zhi jian .qi shan yu bu shan .sui zao yu zhuo luan .qi ti zi ruo er bu bian ye .qi yi ai zeng yi cao .ai le gai du zai .ji gong shang ji bi .sheng yin ke xie .ci ren xin zhi yuan .qing yu zhi suo zhong .gu ren zhi qing bu ke zi .yu bu ke ji gu .yin qi suo yong .mei wei zhi jie .shi ai bu zhi shang .le bu zhi yin .si qi da jiao ye .ran .le yun le yun .zhong gu yun hu zai .ai yun ai yun .ku qi yun hu zai .yin zi er yan .yu bo fei li jing zhi shi .ge wu fei bei ai zhi zhu ye .he yi ming zhi .fu shu fang yi su .ge ku bu tong .shi cuo er yong zhi .huo wen ku er huan .huo ting ge er qi .ran er ai le zhi qing jun ye .jin yong jun tong zhi qing .an ..qi .ben zuo .gan ..you tuo tong zi .yi .shi shuo .wen xue pian .zhu gai bu ..er fa wan shu zhi sheng .si fei yin sheng zhi wu chang zai .ran sheng yin he bi .gan ren zhi zui shen zhe ye .lao zhe ge qi shi .le zhe wu qi gong .fu nei you bei tong zhi xin .ze ji qie ai yan .yan bi cheng shi .sheng bi cheng yin .za er yong zhi .ju er ting zhi .xin dong yu he sheng .qing gan yu ku yan .jie tan wei jue .er qi ti liu lian yi .fu ai xin cang yu ku xin nei .yu he sheng er hou fa .he sheng wu xiang .er ai xin you zhu .fu yi you zhu zhi ai xin .yin hu wu xiang zhi he sheng .qi suo jue wu .wei ai er yi .qi fu zhi .chui wan bu tong .er shi qi zi yi .zai .feng su zhi liu .sui cheng qi zheng .shi gu guo shi ming zheng jiao zhi de shi .shen guo feng zhi sheng shuai .yin yong qing xing yi feng qi shang .gu yue .wang guo zhi yin ai yi si .ye . fu xi .nu .ai .le .ai .zeng .can .ju .fan ci ba zhe .sheng min suo yi jie wu chuan qing .qu bie you shu .er bu ke yi zhe ye .fu wei yi gan ku wei cheng .jin yi jia xian er xin ai .yi yi yu er qing zeng .ze ai zeng yi shu wo .er xian yu yi shu bi ye .ke yi wo ai er wei zhi ai ren .wo zeng er wei zhi zeng ren .suo xi ze wei zhi xi wei .suo nu er wei zhi nu wei zai .you ci yan zhi .ze wai nei shu yong .bi wo yi ming .sheng yin zi dang yi shan e wei zhu .ze wu guan yu ai le .ai le zi dang yi qing gan .ze wu xi yu sheng yin .ming shi ju qu .ze jin ran ke jian yi .qie ji zi zai lu .cai .shi .guan li .yi bie .feng ...ya ..qi tu ren sheng yi jue zang fou zai .you zhong ni wen .shao ..tan qi yi zhi .shi yi zi jie .he bi yin sheng yi zhi yu shun zhi de .ran hou tan mei xie .jin cu ming qi yi duan .yi ke si guo ban yi ..qin ke nan yue ..ba fang yi su .ge ku wan shu .ran qi ai le zhi qing .bu de bu jian ye .fu xin dong yu zhong .er sheng chu yu xin .sui tuo zhi yu ta yin .ji zhi yu yu sheng .shan ting cha zhe .yao zi jue zhi bu shi de guo ye .xi bo ya li qin er zhong zi zhi qi suo zhi .li ren ji qing er zi chan shi qi xin ai .lu ren chen ku er yan yuan shen qi sheng li .fu shu zi zhe .qi fu jia zhi yu chang yin .jie yan yu qu du zai .xin qi zhe ze xing wei zhi dong .qing bei zhe ze sheng wei zhi ai .ci zi ran xiang ying .bu ke de tao .wei shen ming zhe neng jing zhi er .fu neng zhe bu yi sheng zhong wei nan .bu neng zhe bu yi sheng gua wei yi .jin bu ke yi wei yu shan ting .er wei zhi sheng wu ke cha zhi li .jian fang su zhi duo bian .er wei sheng yin wu ai le ye ..you yun ..xian bu yi yan ai .yu bu yi yan zeng .ran ze you xian ran hou ai sheng .you yu ran hou zeng cheng .dan bu dang gong qi ming er .ai le zhi zuo .yi you you er ran .ci wei sheng shi wo ai .yin shi wo le ye .gou ai le you sheng .geng wei you shi .he de ming shi ju qu xie ..you yun ..ji zi cai .shi .guan li .yi bie .feng ...ya ..zhong ni tan .shao .yin zhi yi zhi .shi yi zi jie .shi he yan yu .qie shi xiang zou cao .er zhong ni du wen wang zhi rong .shi juan jin qu .er zi ye shi wang guo zhi yin .ning fu jiang shi er hou xia yan .xi li ran hou li ping zai .si jie shen miao du jian .bu dai liu wen ji ri .er yi zong qi ji xiong yi .shi yi qian shi yi wei mei tan .jin zi yi qu qu zhi jin zhi .qi suo jian er wei xian .wu nai wu qian xian zhi shi wei .fu fu zi zhi miao cha xie ..zhu ren da yue ..nan yun .sui ge ku wan shu .shan ting cha zhe yao zi jue zhi .bu jia zhi yu chang yin .bu jie yan yu qu du .zhong zi zhi tu yun yun shi ye .ci wei xin bei zhe .sui tan xiao gu wu .qing huan zhe .sui fu ying zi jie .you bu neng yu wai xing yi zi ni .kuang cha zhe yu yi si ye .yi wei jiu ling sheng yin zhi wu chang .you wei dang you ai le er .you yue ..ji zi ting sheng .yi zhi zhong guo zhi feng .shi xiang zou cao .er zhong ni du wen wang zhi rong .an ru suo yun .ci wei wen wang zhi gong de .yu feng su zhi sheng shuai .jie ke xiang zhi yu sheng yin .sheng zhi qing zhong .ke yi yu hou shi .xiang juan zhi qiao .neng de zhi yu jiang lai .ruo ran zhe .san huang wu di .ke bu jue yu jin ri .he du shu shi zai .ruo ci guo ran ye .ze wen wang zhi cao you chang du .shao wu zhi yin you ding shu .bu ke za yi ta bian .cao yi yu sheng ye .ze xiang suo wei sheng yin zhi wu chang .zhong zi zhi chu lei .yu shi hu zhi yi .ruo yin sheng wu chang .zhong zi chu lei .qi guo ran xie .ze zhong ni zhi shi wei .ji zha zhi shan ting .gu yi wu yi .ci jie su ru wang ji .yu shen qi shi er zhui wei er .yu ling tian xia huo sheng yin zhi dao .bu yan li yi jin ci .er tui shi shen miao nan zhi .hen bu yu qi ting yu dang shi .mu gu ren er zi tan .si suo .da wang hou sheng ye .fu tui lei bian wu .dang xian qiu zhi zi ran zhi li .li yi ding .ran hou jie gu yi yi ming zhi er .jin wei de zhi yu xin .er duo shi qian yan yi wei tan zheng .zi ci yi wang .kong qiao li bu neng ji ...you nan yun ..ai le zhi zuo .you ai zeng zhi you xian yu .ci wei sheng shi wo ai er yin shi wo le .gou ai le you sheng .geng wei you shi yi .fu wu se you hao chou chou .wu sheng you shan e .ci wu zhi zi ran ye .zhi yu ai yu bu ai .xi yu bu xi .ren qing zhi bian .tong wu zhi li .wei zhi yu ci .ran jie wu yu yu nei .dai wu er cheng er .zhi fu ai le zi yi shi hui .xian gou yu xin .dan yin he sheng yi zi xian fa .gu qian lun yi ming qi wu chang .jin fu jia ci tan yi zheng ming hao er .bu wei ai le fa yu sheng yin .ru ai zeng zhi sheng yu xian yu ye .ran he sheng zhi gan ren xin .yi you jiu li zhi fa ren qing ye .jiu yi gan ku wei zhu .er zui zhe yi xi nu wei yong .qi jian huan qi wei sheng fa .er wei sheng you ai le .bu ke jian xi nu wei jiu shi .er wei jiu you xi nu zhi li ye ..qin ke nan yue ..fu guan qi cai se .tian xia zhi tong yong ye .xin bian yu nei er se ying yu wai .jiao ran ke jian .gu wu zi bu yi .fu sheng yin .qi zhi ji zhe ye .xin ying gan er dong .sheng cong bian er fa .xin you sheng shuai .sheng yi long sha .tong jian yi yu yi shen .he du yu sheng bian dang yi xie .fu xi nu zhang yu se zhen .ai le yi yi xing yu sheng yin .sheng yin zi dang you ai le .dan an zhe bu neng shi zhi .zhi zhong zi zhi tu .sui zao wu chang zhi sheng .ze ying ran du jian yi .jin meng gu mian qiang er bu wu .li lou zhao qiu hao yu bai xun .yi ci yan zhi .ze ming an shu neng yi .bu ke shou zhi chi zhi du .er yi li lou zhi cha .zhi zhong tong zhi ting .er cai zhong zi zhi cong .jie wei gu ren wei wang ji ye ..zhu ren da yue ..nan yun .xin ying gan er dong .sheng cong bian er fa .xin you sheng shuai .sheng yi jiang sha .ai le zhi qing .bi xing yu sheng yin .zhong zi zhi tu .sui zao wu chang zhi sheng .ze ying ran du jian yi .bi ruo suo yan .ze zhuo zhi zhi bao .shou yang zhi ji .bian he zhi yuan .bo qi zhi bei .xiang ru zhi han nu .bu zhan zhi bu zhi .qian bian bai tai .shi ge fa yi yong zhi ge .tong qi shu dan zhi wei .ze zhong zi zhi tu .ge shen qi qing yi .er wei ting sheng zhe bu yi gua zhong yi si .cha qing zhe bu yi da xiao wei yi .tong chu yi shen zhe .qi yu shi zhi ye .she shi cong xia .ze zi ye zhi tu .yi dang fu cao lv ming guan .yi kao qi yin .zhi nan feng zhi sheng shuai .bie ya .zheng zhi yin zheng ye .fu shi xin zhi yu shen jue .xun mu zhi yu ai qi .tong yong chu lei .shi di ya chang zhi .bi bu yan le lei tian er ai lei ku .si ke zhi yi .he zhe .ji ye rou han ..ze bian chu .wu zhu yu ai le .you .jiu zhi nang lu .sui ze ju bu tong .er jiu wei bu bian ye .sheng ju yi ti zhi suo chu .he du dang han ai le zhi li ye .qie fu .xian chi ...liu jing ...da zhang ...shao xia ..ci xian wang zhi zhi le .suo yi dong tian di .gan gui shen .jin bi yun sheng yin mo bu xiang qi ti er chuan qi xin .ci bi wei zhi le bu ke tuo zhi yu gu shi .bi xu sheng ren li qi xian guan .er nai ya yin de quan ye .shun ming kui .ji shi fu shi .ba yin ke xie .shen ren yi he ..yi ci yan zhi .zhi le sui dai sheng ren er zuo .bu bi sheng ren zi zhi ye .he zhe .yin sheng you zi ran zhi he .er wu xi yu ren qing .ke xie zhi yin .cheng yu jin shi .zhi he zhi sheng .de yu guan xian ye .fu xian hao zi you xing ke cha .gu li gu yi ming an yi gong er .ruo nai yi shui ji shui .shu yi zhi zai ..qin ke nan yue ..sui zhong yu you yin .zu zhao gong nan .ran qi da li .dang you suo jiu .ruo ge lu wen niu ming .zhi qi san zi wei xi .shi kuang chui lv .zhi nan feng bu jing .chu shi bi bai .yang she mu ting wen er ti .er shen qi sang jia .fan ci shu shi .jie xiao yu shang shi .shi yi xian jian lu zai .tui ci er yan .ze sheng shuai ji xiong .mo bu cun hu sheng yin yi .jin ruo fu wei zhi wu wang .ze qian yan wang ji .jie wei qi wu .wu yong zhi ye .yi yan tong lun .wei zhi huo an .ruo neng ming si suo yi .xian qi suo you .she er lun ju ji .yuan zhong wen zhi ..zhu ren da yue ..wu wei neng fan san yu zhe .de yi er wang yan .shi yi qian lun lue er wei xiang .jin fu fan xun huan zhi nan .gan bu zi yi jie xie .fu lu niu neng zhi xi li zhi sang sheng .ai san zi zhi bu cun .han bei jing nian .su yuan ge lu .ci wei xin yu ren tong .yi yu shou xing er .ci you wu zhi suo yi ye .qie niu fei ren lei .wu dao xiang tong .ruo wei ming shou jie neng you yan .ge lu shou xing du xiao zhi .ci wei cheng qi yu er lun qi shi .you yi chuan yi yan er .bu wei kao sheng yin er zhi qi qing .ze fei suo yi wei nan ye .ruo wei zhi zhe wei dang chu wu er da .wu suo bu zhi .jin qie xian yi qi suo yi zhe .qing wen .sheng ren zu ren hu yu .dang zhi qi suo yan fou hu .nan zhe bi yue zhi zhi .zhi zhi zhi li he yi ming zhi .yuan jie zi zhi nan yi li jian shi zhi yu .huo dang yu guan jie shi qi yan xie .jiang chui lv ming guan xiao qi yin xie .guan qi cai se he qi xin xie .ci wei zhi xin zi you qi se .sui zi bu yan .you jiang zhi zhi .zhi zhi zhi dao .ke bu dai yan ye .ruo chui lv xiao yin yi zhi qi xin .jia ling xin zhi yu ma er wu yan lu .cha zhe gu dang you lu yi zhi ma ye .ci wei xin bu xi yu suo yan .yan huo bu zu yi zheng xin ye .ruo dang guan jie er zhi yan .ci wei ru zi xue yan yu suo shi .ran hou zhi zhi .ze he gui yu cong ming zai .fu yan .fei zi ran yi ding zhi wu .wu fang shu su .tong shi yi hao .ju yi ming yi wei biao shi er .fu sheng ren qiong li .wei zi ran ke xun .wu wei bu zhao .gou wu wei bu zhao .li bi ze sui jin bu jian .gu yi yu zhi yan bu de qiang tong .tui ci yi wang .ge lu zhi bu zhi niu ming .de bu quan hu ..you nan yun ..shi kuang chui lv .zhi nan feng bu jing .chu duo si sheng .ci you wu zhi suo yi ye .qing wen shi kuang chui lv zhi shi .chu guo zhi feng xie .ze xiang qu qian li .sheng bu zu da .ruo zheng shi chu feng lai ru lv zhong xie .ze chu nan you wu .yue .bei you liang .song .gou bu jian qi yuan .xi yi shi zhi zai .fan yin yang fen ji .ran hou cheng feng .qi zhi xiang gan .chu di er fa .he de fa chu ting .lai ru jin hu .qie you lv lv fen si shi zhi qi er .shi zhi er qi dong .lv ying er hui yi .jie zi ran xiang dai .bu jia ren yi wei yong ye .shang sheng xia sheng .suo yi jun wu sheng zhi he .xu gang rou zhi fen ye .ran lv you yi ding zhi sheng .sui dong chui zhong lv .qi yin zi man er wu sun ye .jin yi jin ren zhi qi .chui wu yun zhi lv .chu feng an de lai ru qi zhong .yu wei ying suo xie .feng wu xing .sheng yu lv bu tong .ze xiao li zhi di .wu qu yu feng lv .bu qi ran hu .qi du shi kuang duo shi bo wu .zi you yi zhi sheng bai zhi xing .yu gu zhong xin er tuo yi shen wei .ruo bo chang qian zhi xu jing gong shou zai ..you nan yun ..yang she mu ting wen er ti er shen qi sang jia .fu qing wen he you zhi zhi .wei shen xin du wu an yu er dang xie .chang wen er ti ruo ci qi da er e .jin zhi ti sheng si xi zhi ti sheng .gu zhi qi sang jia xie .ruo shen xin du wu an yu zhi dang .fei li zhi suo de ye .sui yue ting ti .wu qu yan yu er sheng yi .ruo yi chang wen zhi sheng wei e .gu zhi jin ti dang e .ci wei yi jia sheng wei du .yi xiao yi zhi ti ye .fu sheng zhi yu yin .you xing zhi yu xin ye .you xing tong er qing guai .mao shu er xin jun zhe .he yi ming zhi .sheng ren qi xin deng de er xing zhuang bu tong ye .gou xin tong er xing yi .ze he yan hu guan xing er zhi xin zai .qie kou zhi ji qi wei sheng .he yi yu lai .na qi er ming xie .ti sheng zhi shan e .bu you er kou ji xiong .you qin se zhi qing zhuo bu zai cao zhe zhi gong zhuo ye .xin neng bian li shan tan .er bu neng ling nei .diao li .you gu zhe neng shan qi qu du .er bu neng ling qi bi qing he ye .qi bu jia miao gu er liang ..bu yin hui xin er diao .ran ze xin zhi yu sheng .ming wei er wu .er wu zhi cheng ran .ze qiu qing zhe bu liu guan yu xing mao .kui xin zhe bu jie ting yu sheng yin ye .cha zhe yu yin sheng yi zhi xin .bu yi wai hu .jin jin mu wei dai zhi yu lao cheng .er zhuan xin zuo ri zhi sheng .yi zheng jin ri zhi ti .qi bu wu zhong yu qian shi hao qi zhe cong er cheng zhi zai ..qin ke nan yue ..wu wen bai zhe bu xiu zou .suo yi quan ye .wu xin wei yan er yan .nan fu geng cong qi yu .jin ping he zhi ren .ting zheng di pi pa .ze xing zao er zhi yue .wen qin se zhi yin .ze ting jing er xin xian .tong yi qi zhi zhong .qu yong mei shu .ze qing sui zhi bian .zou qin sheng ze tan xian er kang kai .li qi chu ze qing yi er si zhuan .si jiao nong ze huan fang er yu qie .xin wei sheng bian .ruo ci qi zhong .gou zao jing you sheng .ze he wei xian qi ai le .er dan yun zhi he zhi sheng .wu suo bu gan .tuo da tong yu sheng yin .gui zhong bian yu ren qing .de wu zhi bi bu ming ci zai ..zhu ren da yue ..nan yun .pi pa .zheng .di ling ren zao yue .you yun .qu yong mei shu er qing sui zhi bian .ci cheng suo yi shi ren chang gan ye .pi pa .zheng .di .jian cu er sheng gao .bian zhong er jie shu .yi gao sheng yu shu jie .gu shi ren xing zao er zhi yue .you ling duo jing er .zhong gu hai xin .gu .wen gu pi zhi yin .si jiang shuai zhi chen ..gai yi sheng yin you da xiao .gu dong ren you meng jing ye .qin se zhi ti .jian liao er yin pi .bian xi er sheng qing .yi pi yin yu xi bian .bu xu xin jing ting .ze bu jin qing he zhi ji .shi yi ting jing er xin xian ye .fu qu yong bu tong .yi you shu qi zhi yin er .qi chu zhi qu .duo zhong gu qing yi .bian miao gu si zhuan .jiao nong zhi yin .yi zhong sheng zhi mei .hui wu yin zhi he .qi ti shan er yong bo .gu xin chi yu zhong li .wu yin hui .gu huan fang er yu qie .ran jie yi dan .fu .gao .pi .shan .e wei ti .er ren qing yi zao .jing er rong duan .ci wei sheng yin zhi ti .jin yu shu ji .qing zhi ying sheng .yi zhi yu zao jing er .fu qu yong mei shu .er qing zhi chu bian .you zi wei yi mei .er kou zhe shi zhi ye .wu wei wan shu .er da tong yu mei .qu bian sui zhong .yi da tong yu he .mei you gan .he you le .ran sui qu zhi qing .jin yu he yu .ying mei zhi kou .jue yu gan jing .an de ai le yu qi jian zai .ran ren qing bu tong .ge shi suo jie .ze fa qi suo huai .ruo yan ping he .ai le zheng deng .ze wu suo xian fa .gu zhong de zao jing .ruo you suo fa .ze shi you zhu yu nei .bu wei ping he ye .yi ci yan zhi .zao jing zhe .sheng zhi gong ye .ai le zhe .qing zhi zhu ye .bu ke jian sheng you zao jing zhi ying .yin wei ai le zhe jie you sheng yin ye .qie sheng yin sui you meng jing .meng jing ge you yi he .he zhi suo gan .mo bu zi fa .he yi ming zhi .fu hui bin ying tang .jiu han zou qin .huo xin ran er huan .huo can er qi .fei jin ai yu bi .dao le yu ci ye .qi yin wu bian yu xi .er huan qi bing yong .si fei .chui wan bu tong .xie .fu wei wu zhu yu xi nu .yi ying wu zhu yu ai le .gu huan qi ju jian .ruo zi pian gu zhi yin .han yi zhi zhi sheng .qi suo fa ming .ge dang qi fen .ze yan neng jian yu qun li .zong fa zhong qing xie .you shi yan zhi .sheng yin yi ping he wei ti .er gan wu wu chang .xin zhi yi suo si wei zhu .ying gan er fa .ran ze sheng zhi yu xin .shu tu yi gui .bu xiang jing wei .yan de ran tai he yu huan qi .zhui xu ming yu ai le zai .qin ke nan yue ..lun yun .meng jing zhi yin .ge you yi he .he zhi suo gan .mo bu zi fa .shi yi jiu han zou qin er huan qi bing yong .ci yan pian bing zhi qing xian ji yu nei .gu huai huan zhe zhi ai yin er fa .nei qi zhe yu le sheng er gan ye .fu yin sheng zi dang you yi ding zhi ai le .dan sheng hua chi huan bu ke cang zu .bu neng dui yi .pian zhong zhi qing .chu wu er zuo .gu jin ai le tong shi er ying er .sui er qing ju jian .ze he sun yu sheng yin you ding li xie .zhu ren da yue ..nan yun .ai le zi you ding sheng .dan pian zhong zhi qing .bu ke zu yi .gu huai qi zhe yu le sheng er ai er .ji ru suo yan .sheng you ding fen .jia shi .lu ming .zhong zou .shi le sheng ye .er ling qi zhe yu zhi .sui sheng hua chi huan .dan dang bu neng shi bian ling huan er .he de geng yi ai xie .you yi jue zhi huo .sui wei neng wen yi shi .bu yi fu zeng qi han yi .fu huo fei long han zhi wu .le fei zeng ai zhi ju ye .li xian gao tang er huan qi bing yong zhe .zhi zhi he zhi fa zhi dao qing .gu ling wai wu suo gan de zi jin er .nan yun .pian zhong zhi qing .chu wu er zuo .gu ling ai le tong shi er ying er .fu yan ai zhe .huo jian ji zhang er qi .huo du yu fu er bei .tu yi gan ren wang er wu cun .tong shi xian er xing qian .qi suo yi hui zhi .jie zi you you .bu wei chu di er sheng ai .dang xi er lei chu ye .jin jian ji zhang yi zhi gan .ting he sheng er liu ti zhe .si fei he zhi suo gan .mo bu zi fa ye ..qin ke nan yue ..lun yun .jiu han zou qin er huan qi bing yong .yu tong ci yan .gu da yi pian qing gan wu er fa er .jin qie yin xin er yan .ming zhi yi cheng xiao .fu ren xin bu huan ze qi .bu qi ze huan .ci qing zhi zhi da yu ye .ran qi shi qi zhi shang .xiao shi huan zhi yong .gai wen qi .chu zhi qu zhe .wei du qi ai ti zhi rong .er wei zeng jian xiao jue zhi mao .ci bi qi .chu zhi qu .yi ai wei ti .gu qi suo gan .jie ying qi du liang .qi tu yi duo zhong er shao bian .ze zhi qing yi er si zhuan xie .ruo cheng neng zhi qi .ze sheng yin zhi you ai le .duan ke zhi yi ..zhu ren da yue ..sui ren qing gan yu ai le .ai le ge you duo shao .you ai le zhi ji .bu bi tong zhi ye .fu xiao ai rong huai .shen bei er qi .ai zhi fang ye .xiao huan yan yue .zhi le xin yu .le zhi li ye .he yi ming zhi .fu zhi qin an yu .ze tian ruo zi ran .suo zi de ye .ji zai wei ji .jin ran hou ji .ze .bu ji ren wu .you ci yan zhi .ren wu zhi bu ruo xiang zhi zi de .qi bu ran zai ..zhi fu xiao jue sui chu yu huan qing .ran zi yi li cheng you fei zi ran ying sheng zhi ju ye .ci wei le zhi ying sheng .yi zi de wei zhu .ai zhi ying gan .yi chui ti wei gu .chui ti ze xing dong er ke jue .zi de ze shen he er wu you .shi yi guan qi yi er bu shi qi tong .bie qi wai er wei cha qi nei er .ran xiao jue zhi bu xian yu sheng yin .qi du qi chu zhi qu xie .jin bu qiu le yu zi de zhi yu .er yi wu xiao jue wei qi .chu ti ai .qi bu zhi ai er bu shi le hu ..qin ke wen yue ..zhong ni you yan ..yi feng yi su .mo shan yu le ..ji ru suo lun .fan bai ai le .jie bu zai sheng .ji yi feng yi su .guo yi he wu xie .you gu ren shen mi mi zhi feng .yi xin yao er zhi sheng .gu yue ..fang zheng sheng .yuan ning ren ..ran ze zheng wei zhi yin ji ming qiu yi xie shen ren .gan wen zheng ya zhi ti .long bi suo ji .feng su cheng yi .xi you er ji .xing zhong wen zhi .yi wu suo yi ..zhu ren ying zhi yue ..fu yan yi feng yi su zhe .bi cheng shuai bi zhi hou ye .gu zhi wang zhe .cheng tian li wu .bi chong jian yi zhi jiao .yu wu wei zhi zhi .jun jing yu shang .chen shun yu xia .xuan hua qian tong .tian ren jiao tai .ku gao zhi lei .jin yu ling ye .liu he zhi nei .mu yu hong liu .dang di chen gou .qun sheng an yi .zi qiu duo fu .mo ran cong dao .huai zhong bao yi .er bu jue qi suo yi ran ye .he xin zu yu nei .he qi jian yu wai .gu ge yi xu zhi .ren wu yi xuan qing .ran hou wen zhi yi cai zhang .zhao zhi yi feng ya .bo zhi yi ba yin .gan zhi yi tai he .dao qi shen qi .yang er jiu zhi .ying qi qing xing .zhi er ming zhi .shi xin yu li xiang shun .qi yu sheng xiang ying .he hu hui tong .yi ji qi mei .gu kai le zhi qing .jian yu jin shi .han hong guang da .xian yu yin sheng ye .ruo yi wang ze wan guo tong feng .fang rong ji mao .fu ru qiu lan .bu qi er xin .bu mou er cheng .mu ran xiang ai .you shu jin cai .er can bing ke guan ye .da dao zhi long .mo sheng yu zi .tai ping zhi ye .mo xian yu ci .gu yue ..yi feng yi su .mo shan yu le ..le zhi wei ti .yi xin wei zhu .gu wu sheng zhi le .min zhi fu mu ye .zhi ba yin hui xie .ren zhi suo yue .yi zong wei zhi le .ran feng su yi yi .bu zai ci ye .fu yin sheng he bi .ren qing suo bu neng yi zhe ye .shi yi gu ren zhi qing zhi bu ke fang .gu yi qi suo dun .zhi yu zhi bu ke jue .gu yin qi suo zi .wei ke feng zhi li .zhi ke dao zhi le .kou bu jin wei .le bu ji yin .kui zhong shi zhi yi .du xian yu zhi zhong .wei zhi jian ze .shi yuan jin tong feng .yong er bu jie .yi suo yi jie zhong xin .zhuo bu qian ye .gu xiang xiao xiang shu yi sui zhi bian .si zhu yu zu dou bing cun .yu mao yu yi rang ju yong .zheng yan yu he sheng tong fa .shi jiang ting shi sheng ye .bi wen ci yan .jiang guan shi rong ye .bi chong ci li .li you bin zhu sheng jiang .ran hou chou cu xing yan .yu shi yan yu zhi jie .sheng yin zhi du .yi rang zhi yi .dong zhi zhi shu .jin tui xiang xu .gong wei yi ti .jun chen yong zhi yu chao .shu shi yong zhi yu jia .shao er xi zhi .chang er bu dai .xin an zhi gu .cong shan ri qian .ran hou lin zhi yi jing .chi zhi yi jiu er bu bian .ran hou hua cheng .ci you xian wang yong le zhi yi ye .gu chao yan pin xiang .jia le bi cun .shi yi guo shi cai feng su zhi sheng shuai .ji zhi le gong .xuan zhi guan xian .shi yan zhi zhe wu zui .wen zhi zhe zu yi zi jie .ci you xian wang yong le zhi yi ye .ruo fu zheng sheng .shi yin sheng zhi zhi miao .miao yin gan ren .you mei se huo zhi .dan .huang jiu .yi yi sang ye .zi fei zhi ren .shu neng yu zhi .xian wang kong tian xia liu er bu fan .gu ju qi ba yin .bu du qi sheng .jue qi da he .bu qiong qi bian .juan yao tiao zhi sheng .shi le er bu yin .you da geng bu he .bu ji shao yao zhi wei ye .ruo liu su qian jin .ze sheng bu zu yue .you fei suo huan ye .ruo shang shi qi dao .guo sang qi ji .nan nv ben sui .yin huang wu du .ze feng yi ci bian .su yi hao cheng .shang qi suo zhi .ze qun neng si zhi .le qi suo xi .ze he yi zhu zhi .tuo yu he sheng .pei er chang zhi .cheng dong yu yan .xin gan yu he .feng su yi cheng .yin er ming zhi .ran suo ming zhi sheng .wu zhong yu yin xie ye .yin zhi yu zheng tong hu xin .ya .zheng zhi ti .yi zu yi guan yi ..
shu zhi li han chuang .xiao zai bai hua qian .nai he xiao rong nan wei jiu .chun lai fan diao can ..can gu bu kan can .he xu zi xun fan .hua luo zi you hua kai ri .xu fang dai lai nian .
e .e .e .qu xiang xiang tian ge .bai mao fu lv shui .hong zhang bo qing bo .
sheng ge jian xu .chui bi qiao cheng .hong kai yu zhao .feng yin jin sheng ..

译文及注释

译文
黄烟滚滚翻腾着,哀歌从每个心灵深处的(de)角落逐渐响起……
村老见了我,十分欣喜,为我设宴,打开了酒樽。
你若要归山无论深浅都要去看看;
  虞山后面向东延伸进常熟城。出城斜向西,绵延有二十里地,四面都是广阔的田野,山横亘在(zai)中间。其中最好的景点是拂水岩,大石高有几十尺,一层层堆积重叠着,像层积的灵芝,又像重重叠叠的大石盘修筑的平台,有暗青色、红色,斑斓驳杂,光(guang)彩夺目。有两块石头从中间分开,叫剑门,陡峭如裂开一般屹立着,奇形怪状几乎无法形容。蹲在岩石上,向下望去,田地平整广阔约有上万顷,澄碧的湖水,奔流的小溪,纵横交错,流淌着,翻涌着,华美得像一幅天然的图画。向南望见毗陵、震泽,山青翠相连,高耸入云。雨气和日光参差错落在各山峰上面,水汽逼近,忽开忽合,瞬息万变。它的外面,烟云弥漫,光色满天,极目远眺,心游天外。岩脚下是拂水山庄的旧址,钱牧斋曾经住过的地方。唉!凭着这么好的山丘胜地,钱先生却糊涂地不能隐居在此终了一生,我和赵惠甫却快乐地不想离开啊!山崖的边侧是维摩寺,经过战乱后大半被毁坏了。
王侯们的责备定当服从,
人心又不是草木,怎么会没有感情,欲说还休,徘徊不前,不再多说什么不敢表达自已的思想。悲愁深沉,郁结在胸,酌酒难以自宽,长歌为之断绝。满腹感慨吞声不能言,(其内心痛苦可想而知。)其六
人生一死全不值得重视,
  有一个赵国人家里发生了鼠患,到中山讨猫。中山国的人给(gei)了他猫。这猫既善于捉老鼠,又善于捉鸡。过了一个多月,老鼠没了,鸡也没了。他的儿子很担心,对他父亲说:"为什么不把猫赶走呢?"他父亲说:"这不是你所懂的事了。我的祸害是老鼠,不在乎有没有鸡。有老鼠,就会偷吃我的粮食,毁坏我的衣服,穿破我的墙壁,啃坏我的用具,我就会饥寒交迫,不是比没有鸡害处更大吗?没有鸡,只不过不吃鸡罢了,距离饥寒交迫还很远,为什么要把那猫赶走呢?"
既然进取不成反而获罪,那就回来把我旧服重修。
生死聚散,我曾经对你说(过)。拉着你的手,和你一起老去。
谁知道明年在哪里?慢慢地在等待黄鹤楼(lou)的友人,一直漂泊在外度过前半生。二十四桥,还记得杜书记吗?二个字,三个字,字字都是这样,看看刺史,东路的布衣。抬头低头的人间,悲伤怎样受到限制,团圆跟原来一样。
大雁的声音渐响渐远人声也随着消失,是哪家的纺织机织出了像新下的雪一样的绸缎。

注释
⑸神京:指北宋京城汴梁。
上元:正月十五元宵节。
⑶妇姑:媳妇和婆婆,这里泛指妇女。荷(hè)箪(dān)食(shí):用竹篮盛的饭。荷:背负,肩担。箪食:装在箪笥里的饭食。《左传·宣公二年》:“而为之箪食与肉,寘诸橐以与之。”
89.卒:通“猝”。离,通“罹”,遭受。蠥(niè):忧患。
(5)缣(jiān)、素:都是绢。素色洁白,缣色带黄,素贵缣贱。
⑽煎:煎熬,这里指迫害。
41.乃:是

赏析

  大历四年春,诗人离开岳阳至潭州、郴州等地时是由白马潭(今湘阴境内)裴隐宅出发的。
  前四句写送别之情,诗人由“过去”想到“现在”,再由“现在”想到“未来”,它本身有个时间的层次。诗从“童稚情亲”依次写来,写到四十年来,“中间消息两茫然”,不接着写相逢和送别,而突然插入“更为后会知何地”。表明看,恍如天外奇峰,劈空飞来。但实际上,“更为后会”,就已逆摄了下文的“忽漫相逢”。因为没有眼前的“忽漫相逢”,诗人是不可能想到将来的“更为后会”的。这句对上句来说,是突接。由于这样的突接,所以能掀起波澜,把诗人感伤离乱的情怀,表现得沉郁苍凉,百端交集。就下文来说,这是在一联之内的逆挽,也就是颠倒其次序,用上句带动下句。由于这样的逆挽,所以能化板滞为飞动,使得全诗神完气足,精彩四溢。如果没有诗人思想情感上的深度和广度以及他在诗歌艺术上深湛的造诣,也是不可能达到这种境界的。
  组诗中所写的人事其实并非都据史实。如东施效颦出自《庄子》,带有寓言性质;《西京杂记》中所写王昭君不肯贿赂画工以致不为汉元帝所知而被诏使出塞的情节只是传说;至于出自《虬髯客传》的红拂形象则更经传奇作者的艺术加工。
  在这首诗中,杜甫借用神话故事和想象将自己在寒食之夜对月思人的悲伤情怀书写的淋漓尽致。诗的结尾感叹牛郎织女(zhi nv)尚能相聚,从侧面反映了安史之乱带来亲人天各一方的苦难。
  首句“幅巾藜杖北城头”,“幅巾”指不著冠,只用一幅丝巾束发;“藜杖”,藜茎做成的手杖。“北城头”指成都北门城头。这句诗描绘了诗人的装束和出游的地点,反映了他当时闲散的生活,无拘无束和日就衰颓的情况。“卷地西风满眼(man yan)愁”是写诗人当时的感受。当诗人登上北城门楼时,首先感到的是卷地的西风。“西风”是秋天的象征,“卷地”形容风势猛烈。时序已近深秋,西风劲吹,百草摧折,寒气袭人,四野呈现出一片肃杀景象。当这种萧条凄凉景象映入诗人眼帘时,愁绪不免袭上心来。“满眼愁”,正是写与外物相接而起的悲愁。但诗人在登楼前内心已自不欢,只有心怀悲愁的人,外界景物才会引起愁绪。所以与其说是“满眼愁”,勿宁说是“满怀愁”。“满眼愁”在这里起承上(cheng shang)启下(qi xia)的作用,而“愁”字可以说是诗眼。它既凝聚着诗人当时整个思想感情,全诗又从这里生发开来。这句诗在这里起到了点题的作用。
  世间无限丹青手,一片伤心画不成。”
  此诗劝“学长生”,感叹自己奔波于仕途。但诗人不用直说,反向旁人劝喻,显得隐约曲折。结尾两句是从上六句自然落出的,因而显得潇洒自如,风流蕴藉。
  作为一首有寓托的诗,《《晚晴》李商隐 古诗》的写法更接近于“在有意无意之间”的“兴”。诗人也许本无托物喻志的明确意图,只是在登高览眺之际,适与物接而触发联想,情与境谐,从而将一刹那间别(jian bie)有会心的感受融化在对《晚晴》李商隐 古诗景物的描写之中,所以显得特别自然浑成,不着痕迹。
  起首明要恭维石苍舒草书出众,却偏说草书无用,根本不该学。这种反说的方式前人称为“骂题格”。
  颔联两句是虚笔叙事,这是由“望”而产生的遐思。颈联和尾联则是实笔写景,这是“望”的真实景物,但景中有情,是借景以寄慨。不过(bu guo),在具(zai ju)体表现上却又不同,互有差异。

创作背景

  这首五言绝句是诗人在船上过夜时,写下的所见到的景物,所以题目叫做“《舟夜书所见》查慎行 古诗”。

  

赵伯光( 元代 )

收录诗词 (8752)
简 介

赵伯光 赵伯光,太祖七世孙(《宋史》卷二一五《宗室世系一》)。尝知象州(《舆地纪胜》卷一○五)。

左掖梨花 / 熊梦渭

大江东去,浪淘尽,千古风流人物。故垒西边,人道是,三国周郎赤壁。乱石穿空,惊涛拍岸,卷起千堆雪。江山如画,一时多少豪杰。遥想公瑾当年,小乔初嫁了,雄姿英发。羽扇纶巾,谈笑间,樯橹灰飞烟灭。(樯橹 一作:强虏)故国神游,多情应笑我,早生华发。人生如梦,一尊还酹江月。(人生 一作:人间;尊 通:樽)
问从来谁是英雄?一个农夫,一个渔翁。晦迹南阳,栖身东海,一举成功。八阵图名成卧龙,六韬书功在飞熊。霸业成空,遗恨无穷。蜀道寒云,渭水秋风。
美人宵梦着,金屏曙不开。无缘一启齿,空酌万年杯。"
臣密言:臣以险衅,夙遭闵凶。生孩六月,慈父见背;行年四岁,舅夺母志。祖母刘悯臣孤弱,躬亲抚养。臣少多疾病,九岁不行,零丁孤苦,至于成立。既无伯叔,终鲜兄弟,门衰祚薄,晚有儿息。外无期功强近之亲,内无应门五尺之僮,茕茕孑立,形影相吊。而刘夙婴疾病,常在床蓐,臣侍汤药,未曾废离。(刘悯 一作:刘愍;孑立 一作:独立)逮奉圣朝,沐浴清化。前太守臣逵察臣孝廉;后刺史臣荣举臣秀才。臣以供养无主,辞不赴命。诏书特下,拜臣郎中,寻蒙国恩,除臣洗马。猥以微贱,当侍东宫,非臣陨首所能上报。臣具以表闻,辞不就职。诏书切峻,责臣逋慢;郡县逼迫,催臣上道;州司临门,急于星火。臣欲奉诏奔驰,则刘病日笃,欲苟顺私情,则告诉不许。臣之进退,实为狼狈。伏惟圣朝以孝治天下,凡在故老,犹蒙矜育,况臣孤苦,特为尤甚。且臣少仕伪朝,历职郎署,本图宦达,不矜名节。今臣亡国贱俘,至微至陋,过蒙拔擢,宠命优渥,岂敢盘桓,有所希冀!但以刘日薄西山,气息奄奄,人命危浅,朝不虑夕。臣无祖母,无以至今日,祖母无臣,无以终余年。母孙二人,更相为命,是以区区不能废远。臣密今年四十有四,祖母刘今年九十有六,是臣尽节于陛下之日长,报养刘之日短也。乌鸟私情,愿乞终养。臣之辛苦,非独蜀之人士及二州牧伯所见明知,皇天后土,实所共鉴。愿陛下矜悯愚诚,听臣微志,庶刘侥幸,保卒余年。臣生当陨首,死当结草。臣不胜犬马怖惧之情,谨拜表以闻。(祖母刘 一作:祖母)
极目离离,遍地濛濛,官桥野塘。正杏腮低亚,添他旖旎;柳丝浅拂,益尔轻飏。绣袜才挑,罗裙可择,小摘情亲也不妨。风流甚,映粉红墙低,一片鹅黄。曾经舞榭歌场,却付与空园锁夕阳。纵非花非草,也来蝶闹;和烟和雨,惯引蜂忙。每到年时,此花娇处,观里夭桃已断肠。沉吟久,怕落红如海,流入春江。
韩信在淮阴,少年相欺凌。屈体若无骨,壮心有所凭。一遭龙颜君,啸咤从此兴。千金答漂母,万古共嗟称。而我竟何为?寒苦坐相仍。长风入短袂,内手如怀冰。故友不相恤,新交宁见矜?摧残槛中虎,羁绁鞴上鹰。何时腾风云,搏击申所能?
两株桃杏映篱斜,妆点商山副使家。何事春风容不得,和莺吹折数枝花。春云如兽复如禽,日照风吹浅又深。谁道无心便容与,亦同翻覆小人心。
潮满冶城渚,日斜征虏亭。蔡洲新草绿,幕府旧烟青。兴废由人事,山川空地形。后庭花一曲,幽怨不堪听。


滁州西涧 / 顾瑗

匡机极运兮不中,来将屈兮困穷。余深愍兮惨怛,愿一列兮无从。乘日月兮上征,顾游心兮鄗酆。弥览兮九隅,彷徨兮兰宫。芷闾兮药房,奋摇兮众芳。菌阁兮蕙楼,观道兮从横。宝金兮委积,美玉兮盈堂。桂水兮潺湲,扬流兮洋洋。蓍蔡兮踊跃,孔鹤兮回翔。抚槛兮远望,念君兮不忘。怫郁兮莫陈,永怀兮内伤。通路天门兮墬户,孰由兮贤者?无正兮溷厕,怀德兮何睹?假寐兮愍斯,谁可与兮寤语?痛凤兮远逝,畜鴳兮近处。鲸鱏兮幽潜,从虾兮游陼。乘虬兮登阳,载象兮上行。朝发兮葱岭,夕至兮明光。北饮兮飞泉,南采兮芝英。宣游兮列宿,顺极兮彷徉。红采兮骍衣,翠缥兮为裳。舒佩兮綝纚,竦余剑兮干将。腾蛇兮后从,飞駏兮步旁。微观兮玄圃,览察兮瑶光。启匮兮探筴,悲命兮相当。纫蕙兮永辞,将离兮所思。浮云兮容与,道余兮何之?远望兮仟眠,闻雷兮阗阗。阴忧兮感余,惆怅兮自怜。危俊林不容兮鸣蜩,余何留兮中州?陶嘉月兮总驾,搴玉英兮自修。结荣茝兮逶逝,将去烝兮远游。径岱土兮魏阙,历九曲兮牵牛。聊假日兮相佯,遗光燿兮周流。望太一兮淹息,纡余辔兮自休。晞白日兮皎皎,弥远路兮悠悠。顾列孛兮缥缥,观幽云兮陈浮。鉅宝迁兮砏磤,雉咸雊兮相求。泱莽莽兮究志,惧吾心兮懤懤。步余马兮飞柱,览可与兮匹俦。卒莫有兮纤介,永余思兮怞怞。昭世世溷兮冥昏,违君兮归真。乘龙兮偃蹇,高回翔兮上臻。袭英衣兮缇[糹习],披华裳兮芳芬。登羊角兮扶舆,浮云漠兮自娱。握神精兮雍容,与神人兮相胥。流星坠兮成雨,进瞵盼兮上丘墟。览旧邦兮滃郁,余安能兮久居。志怀逝兮心懰栗,纡余辔兮踌躇。闻素女兮微歌,听王后兮吹竽。魂悽怆兮感哀,肠回回兮盘纡。抚余佩兮缤纷,高太息兮自怜。使祝融兮先行,令昭明兮开门。驰六蛟兮上征,竦余驾兮入冥。历九州兮索合,谁可与兮终生。忽反顾兮西囿,睹轸丘兮崎倾。横垂涕兮泫流,悲余后兮失灵。尊嘉季春兮阳阳,列草兮成行。余悲兮兰生,委积兮从横。江离兮遗捐,辛夷兮挤臧。伊思兮往古,亦多兮遭殃。伍胥兮浮江,屈子兮沉湘。运余兮念兹,心内兮怀伤。望淮兮沛沛,滨流兮则逝。榜舫兮下流,东注兮磕磕。蛟龙兮导引,文鱼兮上濑。抽蒲兮陈坐,援芙蕖兮为盖。水跃兮余旌,继以兮微蔡。云旗兮电骛,倏忽兮容裔。河伯兮开门,迎余兮欢欣。顾念兮旧都,怀恨兮艰难。窃哀兮浮萍,汎淫兮无根。蓄英秋风兮萧萧,舒芳兮振条。微霜兮眇眇,病殀兮鸣蜩。玄鸟兮辞归,飞翔兮灵丘。望谿谷兮滃郁,熊罴兮呴嗥。唐虞兮不存,何故兮久留?临渊兮汪洋,顾林兮忽荒。修余兮袿衣,骑霓兮南上。乘云兮回回,亹亹兮自强。将息兮兰皋,失志兮悠悠。蒶蕴兮霉黧,思君兮无聊。身去兮意存,怆恨兮怀愁。思忠登九灵兮游神,静女歌兮微晨。悲皇丘兮积葛,众体错兮交纷。贞枝抑兮枯藁,枉车登兮庆云。感余志兮惨栗,心怆怆兮自怜。驾玄螭兮北征,曏吾路兮葱岭。连五宿兮建旄,扬氛气兮为旌。历广漠兮驰骛,览中国兮冥冥。玄武步兮水母,与吾期兮南荣。登华盖兮乘阳,聊逍遥兮播光。抽库娄兮酌醴,援瓟瓜兮接粮。毕休息兮远逝,发玉轫兮西行。惟时俗兮疾正,弗可久兮此方。寤辟摽兮永思,心怫郁兮内伤。陶壅览杳杳兮世惟,余惆怅兮何归。伤时俗兮溷乱,将奋翼兮高飞。驾八龙兮连蜷,建虹旌兮威夷。观中宇兮浩浩,纷翼翼兮上跻。浮溺水兮舒光,淹低佪兮京沶。屯余车兮索友,睹皇公兮问师。道莫贵兮归真,羡余术兮可夷。吾乃逝兮南娭,道幽路兮九疑。越炎火兮万里,过万首兮嶷嶷。济江海兮蝉蜕,绝北梁兮永辞。浮云郁兮昼昏,霾土忽兮塺々。息阳城兮广夏,衰色罔兮中怠。意晓阳兮燎寤,乃自诊兮在兹。思尧舜兮袭兴,幸咎繇兮获谋。悲九州兮靡君,抚轼叹兮作诗。株昭悲哉于嗟兮,心内切磋。款冬而生兮,凋彼叶柯。瓦砾进宝兮,捐弃随和。铅刀厉御兮,顿弃太阿。骥垂两耳兮,中坂蹉跎。蹇驴服驾兮,无用日多。修洁处幽兮,贵宠沙劘。凤皇不翔兮,鹑鴳飞扬。乘虹骖蜺兮,载云变化。焦明开路兮,后属青蛇。步骤桂林兮,超骧卷阿。丘陵翔儛兮,谿谷悲歌。神章灵篇兮,赴曲相和。余私娱兹兮,孰哉复加。还顾世俗兮,坏败罔罗。卷佩将逝兮,涕流滂沲。乱曰:皇门开兮照下土,株秽除兮兰芷睹。四佞放兮后得禹,圣舜摄兮昭尧绪,孰能若兮原为辅。
福与仁合,德因孝明。百年神畏,四海风行。
文人沈亚之,元和七年以书不中第,返归于吴江。吾悲其行,无钱酒以劳,又感沈之勤请,乃歌一解以送之。吴兴才人怨春风,桃花满陌千里红。紫丝竹断骢马小,家住钱塘东复东。白藤交穿织书笈,短策齐裁如梵夹。雄光宝矿献春卿,烟底蓦波乘一叶。春卿拾材白日下,掷置黄金解龙马。携笈归江重入门,劳劳谁是怜君者。吾闻壮夫重心骨,古人三走无摧捽。请君待旦事长鞭,他日还辕及秋律。
牛渚西江夜,青天无片云。登舟望秋月,空忆谢将军。余亦能高咏,斯人不可闻。明朝挂帆席,枫叶落纷纷。(挂帆席 一作:去)
前年伐月支,城下没全师。蕃汉断消息,死生长别离。 无人收废帐,归马识残旗。欲祭疑君在,天涯哭此时。
鹜落霜洲,雁横烟渚,分明画出秋色。暮雨乍歇,小楫夜泊,宿苇村山驿。何人月下临风处,起一声羌笛。离愁万绪,闲岸草、切切蛩吟如织。为忆芳容别后,水遥山远,何计凭鳞翼。想绣阁深沉,争知憔悴损,天涯行客。楚峡云归,高阳人散,寂寞狂踪迹。望京国。空目断、远峰凝碧。
"常经绝脉塞,复见断肠流。送子成今别,令人起昔愁。
天上白玉京,十二楼五城。仙人抚我顶,结发受长生。 误逐世间乐,颇穷理乱情。九十六圣君,浮云挂空名。 天地赌一掷,未能忘战争。试涉霸王略,将期轩冕荣。 时命乃大谬,弃之海上行。学剑翻自哂,为文竟何成。 剑非万人敌,文窃四海声。儿戏不足道,五噫出西京。 临当欲去时,慷慨泪沾缨。叹君倜傥才,标举冠群英。 开筵引祖帐,慰此远徂征。鞍马若浮云,送余骠骑亭。 歌钟不尽意,白日落昆明。十月到幽州,戈鋋若罗星。 君王弃北海,扫地借长鲸。唿吸走百川,燕然可摧倾。 心知不得语,却欲栖蓬瀛。弯弧惧天狼,挟矢不敢张。 揽涕黄金台,唿天哭昭王。无人贵骏骨,騄耳空腾骧。 乐毅倘再生,于今亦奔亡。蹉跎不得意,驱马还贵乡。 逢君听弦歌,肃穆坐华堂。百里独太古,陶然卧羲皇。 征乐昌乐馆,开筵列壶觞。贤豪间青娥,对烛俨成行。 醉舞纷绮席,清歌绕飞梁。欢娱未终朝,秩满归咸阳。 祖道拥万人,供帐遥相望。一别隔千里,荣枯异炎凉。 炎凉几度改,九土中横溃。汉甲连胡兵,沙尘暗云海。 草木摇杀气,星辰无光彩。白骨成丘山,苍生竟何罪。 函关壮帝居,国命悬哥舒。长戟三十万,开门纳凶渠。 公卿如犬羊,忠谠醢与菹。二圣出游豫,两京遂丘墟。 帝子许专征,秉旄控强楚。节制非桓文,军师拥熊虎。 人心失去就,贼势腾风雨。惟君固房陵,诚节冠终古。 仆卧香炉顶,餐霞漱瑶泉。门开九江转,枕下五湖连。 半夜水军来,浔阳满旌旃。空名适自误,迫胁上楼船。 徒赐五百金,弃之若浮烟。辞官不受赏,翻谪夜郎天。 夜郎万里道,西上令人老。扫荡六合清,仍为负霜草。 日月无偏照,何由诉苍昊。良牧称神明,深仁恤交道。 一忝青云客,三登黄鹤楼。顾惭祢处士,虚对鹦鹉洲。 樊山霸气尽,寥落天地秋。江带峨眉雪,川横三峡流。 万舸此中来,连帆过扬州。送此万里目,旷然散我愁。 纱窗倚天开,水树绿如发。窥日畏衔山,促酒喜得月。 吴娃与越艳,窈窕夸铅红。唿来上云梯,含笑出帘栊。 对客小垂手,罗衣舞春风。宾跪请休息,主人情未极。 览君荆山作,江鲍堪动色。清水出芙蓉,天然去雕饰。 逸兴横素襟,无时不招寻。朱门拥虎士,列戟何森森。 剪凿竹石开,萦流涨清深。登台坐水阁,吐论多英音。 片辞贵白璧,一诺轻黄金。谓我不愧君,青鸟明丹心。 五色云间鹊,飞鸣天上来。传闻赦书至,却放夜郎回。 暖气变寒谷,炎烟生死灰。君登凤池去,忽弃贾生才。 桀犬尚吠尧,匈奴笑千秋。中夜四五叹,常为大国忧。 旌旆夹两山,黄河当中流。连鸡不得进,饮马空夷犹。 安得羿善射,一箭落旄头。


岭南江行 / 刘豫

我徂东山,慆慆不归。我来自东,零雨其濛。我东曰归,我心西悲。制彼裳衣,勿士行枚。蜎蜎者蠋,烝在桑野。敦彼独宿,亦在车下。我徂东山,慆慆不归。我来自东,零雨其濛。果臝之实,亦施于宇。伊威在室,蟏蛸在户。町畽鹿场,熠耀宵行。不可畏也,伊可怀也。我徂东山,慆慆不归。我来自东,零雨其濛。鹳鸣于垤,妇叹于室。洒扫穹窒,我征聿至。有敦瓜苦,烝在栗薪。自我不见,于今三年。我徂东山,慆慆不归。我来自东,零雨其濛。仓庚于飞,熠耀其羽。之子于归,皇驳其马。亲结其缡,九十其仪。其新孔嘉,其旧如之何?
杏花疏雨洒香堤,高楼帘幕垂。远山映水夕阳低,春愁压翠眉。芳草句,碧云辞,低徊闲自思。流莺枝上不曾啼,知君肠断时。
黄陵庙前莎草春,黄陵女儿蒨裙新。轻舟短櫂唱歌去,水远山长愁杀人。
紫塞月明千里,金甲冷,戍楼寒。梦长安。乡思望中天阔,漏残星亦残。画角数声呜咽,雪漫漫。
深秋绝塞谁相忆,木叶萧萧。乡路迢迢。六曲屏山和梦遥。 佳时倍惜风光别,不为登高。只觉魂销。南雁归时更寂寥。
更沽淇上酒,还泛驿前舟。为惜故人去,复怜嘶马愁。 云山行处合,风雨兴中秋。此路无知己,明珠莫暗投。
薄世临流洗耳尘,便归云洞任天真。 一瓢风入犹嫌闹,何况人间万种人。
睡轻时闻,晚鹊噪庭树。又说今夕天津,西畔重欢遇。蛛丝暗锁红楼,燕子穿帘处。天上、未比人间更情苦。秋鬓改,妒月姊、长眉妩。过雨西风,数叶井梧愁舞。梦入蓝桥,几点疏星映朱户。泪湿沙边凝伫。


题稚川山水 / 蔡志学

公旧序云:大雪有怀朱康叔使君,亦知使君之念我也,作《江神子》以寄之。黄昏犹是雨纤纤。晓开帘,欲平檐。江阔天低、无处认青帘。孤坐冻吟谁伴我?揩病目,捻衰髯。使君留客醉厌厌。水晶盐,为谁甜?手把梅花、东望忆陶潜。雪似故人人似雪,虽可爱,有人嫌。
欲别牵郎衣,郞今到何处?不恨归来迟,莫向临邛去。
龙虎谢鞭策,鹓鸾不司晨。君看海上鹤,何似笼中鹑。独用天地心,浮云乃吾身。虽将簪组狎,若与烟霞亲。季父有英风,白眉超常伦。一官即梦寐,脱屣归西秦。窦公敞华筵,墨客尽来臻。燕歌落胡雁,郢曲回阳春。征马百度嘶,游车动行尘。踌躇未忍去,恋此四座人。饯离驻高驾,惜别空殷勤。何时竹林下,更与步兵邻。
竹外桃花三两枝,春江水暖鸭先知。蒌蒿满地芦芽短,正是河豚欲上时。两两归鸿欲破群,依依还似北归人。遥知朔漠多风雪,更待江南半月春。
一路经行处,莓苔见履痕。白云依静渚,春草闭闲门。过雨看松色,随山到水源。溪花与禅意,相对亦忘言。
"六钟翕协六变成,八佾倘佯八风生。
朝登百丈峰,遥望燕支道。汉垒青冥间,胡天白如扫。忆昔霍将军,连年此征讨。匈奴终不灭,寒山徒草草。唯见鸿雁飞,令人伤怀抱。晋武轻后事,惠皇终已昏。豺狼塞瀍洛,胡羯争干坤。四海如鼎沸,五原徒自尊。而今白庭路,犹对青阳门。朝市不足问,君臣随草根。
日居月诸,照临下土。乃如之人兮,逝不古处?胡能有定?宁不我顾。日居月诸,下土是冒。乃如之人兮,逝不相好。胡能有定?宁不我报。日居月诸,出自东方。乃如之人兮,德音无良。胡能有定?俾也可忘。日居月诸,东方自出。父兮母兮,畜我不卒。胡能有定?报我不述。


马诗二十三首·其九 / 冷应澄

朝与周人辞,暮投郑人宿。他乡绝俦侣,孤客亲僮仆。宛洛望不见,秋霖晦平陆。田父草际归,村童雨中牧。主人东皋上,时稼绕茅屋。虫思机杼悲,雀喧禾黍熟。明当渡京水,昨晚犹金谷。此去欲何言,穷边徇微禄。
邂逅承际会,得充君后房。情好新交接,恐栗若探汤。不才勉自竭,贱妾职所当。绸缪主中馈,奉礼助蒸尝。思为苑蒻席,在下蔽匡床。愿为罗衾帱,在上卫风霜。洒扫清枕席,鞮芬以狄香。重户结金扃,高下华灯光。衣解巾粉御,列图陈枕张。素女为我师,仪态盈万方。众夫希所见,天老教轩皇。乐莫斯夜乐,没齿焉可忘。
睡起无聊倚舵楼,瞿塘西望路悠悠。长江巨浪征人泪,一夜西风共白头。
草暖云昏万里春,宫花拂面送行人。自言汉剑当飞去,何事还车载病身。
万邦考绩臣所详。——武平一
湖上风来波浩渺。秋已暮、红稀香少。水光山色与人亲,说不尽、无穷好。 莲子已成荷叶老。青露洗、苹花汀草。眠沙鸥鹭不回头,似也恨、人归早。
白日射金阙,虎豹九关开。见君谏疏频上,谈笑挽天回。千古忠肝义胆,万里蛮烟瘴雨,往事莫惊猜。政恐不免耳,消息日边来。笑吾庐,门掩草,径封苔。未应两手无用,要把蟹螯杯。说剑论诗余事,醉舞狂歌欲倒,老子颇堪哀。白发宁有种?一一醒时栽!
长忆观潮,满郭人争江上望。来疑沧海尽成空,万面鼓声中。 弄潮儿向涛头立,手把红旗旗不湿。别来几向梦中看,梦觉尚心寒。


长安早春 / 周孟阳

自古宦者乱人之国,其源深于女祸。女,色而已,宦者之害,非一端也。盖其用事也近而习,其为心也专而忍。能以小善中人之意,小信固人之心,使人主必信而亲之。待其已信,然后惧以祸福而把持之。虽有忠臣、硕士列于朝廷,而人主以为去己疏远,不若起居饮食、前后左右之亲可恃也。故前后左右者日益亲,而忠臣、硕士日益疏,而人主之势日益孤。势孤,则惧祸之心日益切,而把持者日益牢。安危出其喜怒,祸患伏于帷闼,则向之所谓可恃者,乃所以为患也。患已深而觉之,欲与疏远之臣图左右之亲近,缓之则养祸而益深,急之则挟人主以为质。虽有圣智,不能与谋。谋之而不可为,为之而不可成,至其甚,则俱伤而两败。故其大者亡国,其次亡身,而使奸豪得借以为资而起,至抉其种类,尽杀以快天下之心而后已。此前史所载宦者之祸常如此者,非一世也。夫为人主者,非欲养祸于内而疏忠臣、硕士于外,盖其渐积而势使之然也。夫女色之惑,不幸而不悟,而祸斯及矣。使其一悟,捽而去之可也。宦者之为祸,虽欲悔悟,而势有不得而去也,唐昭宗之事是已。故曰“深于女祸者”,谓此也。可不戒哉?
"樽彝既列,瑚簋方荐。歌工载登,币礼斯奠。
湖上风来波浩渺。秋已暮、红稀香少。水光山色与人亲,说不尽、无穷好。 莲子已成荷叶老。青露洗、苹花汀草。眠沙鸥鹭不回头,似也恨、人归早。
丙午之冬,发沔口。丁未正月二日,道金陵。北望惟楚,风日清淑,小舟挂席,容与波上。绿丝低拂鸳鸯浦。想桃叶、当时唤渡。又将愁眼与春风,待去;倚兰桡,更少驻。金陵路、莺吟燕舞。算潮水、知人最苦。满汀芳草不成归,日暮;更移舟,向甚处?
朱鹭,鱼以乌。路訾邪鹭何食?食茄下。不之食,不以吐,将以问诛者。
中兴诸将,谁是万人英?身草莽,人虽死,气填膺,尚如生。年少起河朔,弓两石,剑三尺,定襄汉,开虢洛,洗洞庭。北望帝京,狡兔依然在,良犬先烹。过旧时营垒,荆鄂有遗民。忆故将军,泪如倾。说当年事,知恨苦:不奉诏,伪耶真?臣有罪,陛下圣,可鉴临,一片心。万古分茅土,终不到,旧奸臣。人世夜,白日照,忽开明。衮佩冕圭百拜,九泉下、荣感君恩。看年年三月,满地野花春,卤簿迎神。
当年只自守空帷,梦里关山觉别离。不见乡书传雁足,唯看新月吐蛾眉。厌攀杨柳临清阁,闲采芙蕖傍碧潭。走马台边人不见,拂云堆畔战初酣。
去年元夜时,花市灯如昼。月上柳梢头,人约黄昏后。今年元夜时,月与灯依旧。不见去年人,泪湿春衫袖。(泪湿 :一作:满)


春宿左省 / 释函是

昔年乘醉举归帆,隐隐山前日半衔。好是满江涵返照,水仙齐着淡红衫。
以兹游观极,悠然独长想。披卷览前踪,抚躬寻既往。
"出嫁辞乡国,由来此别难。圣恩愁远道,行路泣相看。
众岫耸寒色,精庐向此分。流星透疏木,走月逆行云。(疏木 一作:疏水)绝顶人来少,高松鹤不群。一僧年八十,世事未曾闻。
披文握武,建中兴庙宇,载青史图书。功成却被权臣妒,正落奸谋。闪杀人望旌节中原士夫,误杀人弃丘陵南渡銮舆。钱塘路,愁风怨雨,长是洒西湖。
登百丈山三里许,右俯绝壑,左控垂崖,垒石为磴,十余级乃得度。山之胜,盖自此始。循磴而东,即得小涧。石梁跨于其上。皆苍藤古木,虽盛夏亭午无暑气。水皆清澈,自高淙下,其声溅溅然。度石梁,循两崖曲折而上,得山门。小屋三间,不能容十许人,然前瞰涧水,后临石池,风来两峡间,终日不绝。门内跨池又为石梁。度而北,蹑石梯,数级入庵。庵才老屋数间,卑庳迫隘,无足观。独其西阁为胜。水自西谷中循石罅奔射出阁下,南与东谷水并注池中。自池而出,乃为前所谓小涧者。阁据其上流,当水石峻激相搏处,最为可玩。乃壁其后,无所睹。独夜卧其上,则枕席之下,终夕潺潺。久而益悲,为可爱耳。出山门而东十许步,得石台。下临峭岸,深昧险绝。于林薄间东南望,见瀑布自前岩穴瀵涌而出,投空下数十尺。其沫乃如散珠喷雾,目光烛之,璀璨夺目,不可正视。台当山西南缺,前揖芦山,一峰独秀出,而数百里间峰峦高下亦皆历历在眼。日薄西山,余光横照,紫翠重迭,不可殚数。旦起下视,白云满川,如海波起伏。而远近诸山出其中者,皆若飞浮来往。或涌或没,顷刻万变。台东径断,乡人凿石容磴以度,而作神祠于其东,水旱祷焉。畏险者或不敢度。然山之可观者,至是则亦穷矣。余与刘充父、平父、吕叔敬、表弟徐周宾游之。既皆赋诗以纪其胜,余又叙次其详如此。而其最可观者,石磴、小涧、山门、石台、西阁、瀑布也。因各别为小诗以识其处,呈同游诸君。又以告夫欲往而未能者。
"明祀方终,备乐斯阕。黝纁就瘗,豆笾告撤。
春江潮水连海平,海上明月共潮生。滟滟随波千万里,何处春江无月明!江流宛转绕芳甸,月照花林皆似霰。空里流霜不觉飞,汀上白沙看不见。江天一色无纤尘,皎皎空中孤月轮。江畔何人初见月?江月何年初照人?人生代代无穷已,江月年年只相似。(只相似 一作:望相似)不知江月待何人,但见长江送流水。白云一片去悠悠,青枫浦上不胜愁。谁家今夜扁舟子?何处相思明月楼?可怜楼上月徘徊,应照离人妆镜台。玉户帘中卷不去,捣衣砧上拂还来。此时相望不相闻,愿逐月华流照君。鸿雁长飞光不度,鱼龙潜跃水成文。昨夜闲潭梦落花,可怜春半不还家。江水流春去欲尽,江潭落月复西斜。斜月沉沉藏海雾,碣石潇湘无限路。不知乘月几人归,落月摇情满江树。(落月 一作:落花)


长安寒食 / 智舷

车遥遥兮马洋洋,追思君兮不可忘。君安游兮西入秦,愿为影兮随君身。君在阴兮影不见,君依光兮妾所愿。
天既丧我妻,又复丧我子!两眼虽未枯,片心将欲死。雨落入地中,珠沉入海底。赴海可见珠,掘地可见水。唯人归泉下,万古知已矣!拊膺当问谁,憔悴鉴中鬼。
我爱铜官乐,千年未拟还。要须回舞袖,拂尽五松山。
海外徒闻更九州,他生未卜此生休。空闻虎旅传宵柝,无复鸡人报晓筹。此日六军同驻马,当时七夕笑牵牛。如何四纪为天子,不及卢家有莫愁。
"去年元夜,正钱塘,看天街灯烛。闹蛾儿转处,熙熙语笑,百万红妆女。
已惯天涯莫浪愁,寒云衰草渐成秋。漫因睡起又登楼。伴我萧萧惟代马,笑人寂寂有牵牛,劳人只合一生休。
悠悠天地间,草木献奇怪。投老一蒲团,山中大自在。
鲁恭为中牢令,重德化,不任刑罚。袁安闻之,疑其不实,阴使人往视之。随恭行阡陌,俱坐桑下。有雉过,止其旁,旁有儿童。其人曰:“儿何不捕之?”儿言雉方雏,不得捕。其人讶而起,与恭决曰:“所以来者,欲察君之政绩也。今蝗不犯境,此一异也;爱及鸟兽,此二异也;童有仁心,此三异也。久留徒扰贤者耳,吾将速反,以状白安。”


乌江 / 郎几

闲居三十载,遂与尘事冥。诗书敦宿好,林园无世情。如何舍此去,遥遥至南荆!叩枻新秋月,临流别友生。凉风起将夕,夜景湛虚明。昭昭天宇阔,皛皛川上平。怀役不遑寐,中宵尚孤征。商歌非吾事,依依在耦耕。投冠旋旧墟,不为好爵萦。养真衡茅下,庶以善自名。
或问谏议大夫阳城于愈,可以为有道之士乎哉?学广而闻多,不求闻于人也。行古人之道,居于晋之鄙。晋之鄙人,熏其德而善良者几千人。大臣闻而荐之,天子以为谏议大夫。人皆以为华,阳子不色喜。居于位五年矣,视其德,如在野,彼岂以富贵移易其心哉?愈应之曰:是《易》所谓恒其德贞,而夫子凶者也。恶得为有道之士乎哉?在《易·蛊》之“上九”云:“不事王侯,高尚其事。”《蹇》之“六二”则曰:“王臣蹇蹇,匪躬之故。”夫亦以所居之时不一,而所蹈之德不同也。若《蛊》之“上九”,居无用之地,而致匪躬之节;以《蹇》之“六二”,在王臣之位,而高不事之心,则冒进之患生,旷官之刺兴。志不可则,而尤不终无也。今阳子在位,不为不久矣;闻天下之得失,不为不熟矣;天子待之,不为不加矣。而未尝一言及于政。视政之得失,若越人视秦人之肥瘠,忽焉不加喜戚于其心。问其官,则曰谏议也;问其禄,则曰下大夫之秩秩也;问其政,则曰我不知也。有道之士,固如是乎哉?且吾闻之:有官守者,不得其职则去;有言责者,不得其言则去。今阳子以为得其言乎哉?得其言而不言,与不得其言而不去,无一可者也。阳子将为禄仕乎?古之人有云:“仕不为贫,而有时乎为贫。”谓禄仕者也。宜乎辞尊而居卑,辞富而居贫,若抱关击柝者可也。盖孔子尝为委吏矣,尝为乘田矣,亦不敢旷其职,必曰“会计当而已矣”,必曰“牛羊遂而已矣”。若阳子之秩禄,不为卑且贫,章章明矣,而如此,其可乎哉?或曰:否,非若此也。夫阳子恶讪上者,恶为人臣招其君之过而以为名者。故虽谏且议,使人不得而知焉。《书》曰:“尔有嘉谟嘉猷,则人告尔后于内,尔乃顺之于外,曰:斯谟斯猷,惟我后之德”若阳子之用心,亦若此者。愈应之曰:若阳子之用心如此,滋所谓惑者矣。入则谏其君,出不使人知者,大臣宰相者之事,非阳子之所宜行也。夫阳子,本以布衣隐于蓬蒿之下,主上嘉其行谊,擢在此位,官以谏为名,诚宜有以奉其职,使四方后代,知朝廷有直言骨鲠之臣,天子有不僭赏、从谏如流之美。庶岩穴之士,闻而慕之,束带结发,愿进于阙下,而伸其辞说,致吾君于尧舜,熙鸿号于无穷也。若《书》所谓,则大臣宰相之事,非阳子之所宜行也。且阳子之心,将使君人者恶闻其过乎?是启之也。或曰:阳子之不求闻而人闻之,不求用而君用之。不得已而起。守其道而不变,何子过之深也?愈曰:自古圣人贤士,皆非有求于闻用也。闵其时之不平,人之不义,得其道。不敢独善其身,而必以兼济天下也。孜孜矻矻,死而后已。故禹过家门不入,孔席不暇暖,而墨突不得黔。彼二圣一贤者,岂不知自安佚之为乐哉诚畏天命而悲人穷也。夫天授人以贤圣才能,岂使自有余而已,诚欲以补其不足者也。耳目之于身也,耳司闻而目司见,听其是非,视其险易,然后身得安焉。圣贤者,时人之耳目也;时人者,圣贤之身也。且阳子之不贤,则将役于贤以奉其上矣;若果贤,则固畏天命而闵人穷也。恶得以自暇逸乎哉?或曰:吾闻君子不欲加诸人,而恶讦以为直者。若吾子之论,直则直矣,无乃伤于德而费于辞乎?好尽言以招人过,国武子之所以见杀于齐也,吾子其亦闻乎?愈曰:君子居其位,则思死其官。未得位,则思修其辞以明其道。我将以明道也,非以为直而加入也。且国武子不能得善人,而好尽言于乱国,是以见杀。《传》曰:“惟善人能受尽言。”谓其闻而能改之也。子告我曰:“阳子可以为有之士也。”今虽不能及已,阳子将不得为善人乎哉?
祗役出皇邑,相期憩瓯越。解缆及流潮,怀旧不能发。析析就衰林,皎皎明秋月。含情易为盈,遇物难可歇。积疴谢生虑,寡欲罕所阙。资此永幽栖,岂伊年岁别。各勉日新志,音尘慰寂蔑。
重重叠叠上瑶台,几度唿童扫不开。刚被太阳收拾去,却教明月送将来。(却教 一作:又教)
宝檀金缕鸳鸯枕,绶带盘官锦。夕阳低映小窗明,南园绿树语莺莺,梦难成。玉炉香暖频添炷,满地飘轻絮。珠帘不卷度沉烟,庭前闲立画秋千,艳阳天。
殷勤移植地,曲槛小栏边。共约重芳日,还忧不盛妍。 阻风开步障,乘月溉寒泉。谁料花前后,蛾眉却不全。 失却烟花主,东君自不知。清香更何用,犹发去年枝。
遥遥去巫峡,望望下章台。巴国山川尽,荆门烟雾开。城分苍野外,树断白云隈。今日狂歌客,谁知入楚来。
霜树重重青嶂小,高栋飞云,正在霜林杪。九日黄花才过了,一尊聊慰秋容老。翠色有无眉淡扫。身在西山,却爱东山好。流水极天横晚照,酒阑望断西河道。


大雅·民劳 / 阎立本

当昔襄阳雄盛时,山公常醉习家池。池边钓女日相随,妆成照影竟来窥。澄波澹澹芙蓉发,绿岸参参杨柳垂。一朝物变人亦非,四面荒凉人住稀。意气豪华何处在,空余草露湿罗衣。此地朝来饯行者,翻向此中牧征马。征马分飞日渐斜,见此空为人所嗟。殷勤为访桃源路,予亦归来松子家。
李白乘舟将欲行,忽闻岸上踏歌声。桃花潭水深千尺,不及汪伦送我情。
虞山去吴城才百里,屡欲游,未果。辛丑秋,将之江阴,舟行山下,望剑门入云际,未及登。丙午春,复如江阴,泊舟山麓,入吾谷,榜人诡云:“距剑门二十里。”仍未及登。壬子正月八日,偕张子少弋、叶生中理往游,宿陶氏。明晨,天欲雨,客无意往,余已治筇屐,不能阻。自城北沿缘六七里,入破山寺,唐常建咏诗处,今潭名空心,取诗中意也。遂从破龙涧而上,山脉怒坼,赭石纵横,神物爪角痕,时隐时露。相传龙与神斗,龙不胜,破其山而去。说近荒惑,然有迹象,似可信。行四五里,层折而度,越峦岭,跻蹬道,遂陟椒极。有土坯磈礧,疑古时冢,然无碑碣志谁某。升望海墩,东向凝睇。是时云光黯甚,迷漫一色,莫辨瀛海。顷之,雨至,山有古寺可驻足,得少休憩。雨歇,取径而南,益露奇境:龈腭摩天,崭绝中断,两崖相嵌,如关斯噼,如刃斯立,是为剑门。以剑州、大剑、小剑拟之,肖其形也。侧足延,不忍舍去。遇山僧,更问名胜处。僧指南为太公石室;南而西为招真宫,为读书台;西北为拂水岩,水下奔如虹,颓风逆施,倒跃而上,上拂数十丈,又西有三杳石、石城、石门,山后有石洞通海,时潜海物,人莫能名。余识其言,欲问道往游,而云之飞浮浮,风之来冽冽,时雨飘洒,沾衣湿裘,而余与客难暂留矣。少霁,自山之面下,困惫而归。自是春阴连旬,不能更游。噫嘻!虞山近在百里,两经其下,为践游屐。今之其地矣,又稍识面目,而幽邃窈窕,俱未探历。心甚怏怏。然天下之境,涉而即得,得而辄尽者,始焉欣欣,继焉索索,欲求余味,而了不可得,而得之甚艰,且得半而止者,转使人有无穷之思也。呜唿!岂独寻山也哉!
不知香积寺,数里入云峰。古木无人径,深山何处钟。泉声咽危石,日色冷青松。薄暮空潭曲,安禅制毒龙。
"弧矢威天下,旌旗游近县。一面施鸟罗,三驱教人战。
殷勤解却丁香结,纵放繁枝散诞春。"
积善云有报,夷叔在西山。善恶苟不应,何事空立言!九十行带索,饥寒况当年。不赖固穷节,百世当谁传。
莺嘴啄花红熘,燕尾点波绿皱。指冷玉笙寒,吹彻小梅春透。依旧,依旧,人与绿杨俱瘦。